Yüksek Performanslı Bir Yeşil Bina: İzmir Ticaret Odası Yeni Hizmet Binası

GONCA YILMAZ
Y. Mimar
LEED AP BD+C
Gonca Yılmaz Mimarlık ve Yeşil Bina Danışmanlığı

Yüksek performanslı yeşil binaların yaşam döngüsü, bina duvarlarını aşan, şehir planlamasını, toplumu ve saha planlamasını içeren genis kapsamlı, binanın ve toplumun tüm yaşam döngüsünü etkileyen, yöneten bir olgudur. Yaşadığımız ve çalıştığımız binaların üretim, tasarım, inşaat ve operasyon süreçleri doğal kaynakların tüketimi ile bu süreçte rol alan tüm aktörlere büyük bir sorumluluk yüklemektedir. Yeşil Bina tasarım ve inşaatının çevresel yararları, ekosistem ve biyoçeşitliliğin korunması, hava ve su kalitesinin artırılması, atık akışının azaltılması, doğal kaynakların korunması ve onarılmasıdır. Ekonomik yararları ise, operasyon masraflarının azaltılması, kullanıcı üretkenliğinin artırılması, bina değeri ve karlılığının artırılması, binanın yaşam döngüsünün ekonomik performansının optimize edilmesidir. Dolayısıyla Yeşil Bina yaşam döngüsü, tasarım, inşaat ve operasyon süreçleri, sadece doğal çevresel etkisinin yanı sıra toplumun gelişme ve büyümesinde de etkilidir.

İzmir Ticaret Odası Yeni Hizmet Binası yüksek performanslı Yeşil Bina olma özelliği ile bu alanda İzmir’de öncü olmuştur. İZTO sürdürülebilirlik odaklı felsefesi ile çevreye yapılan zararlı etkiyi azaltmak, insan sağlığını korumak kriterlerini göz önüne alarak yüksek performanslı Yeşil Bina tasarlama, inşa etme ve operasyonunu yönetme kararı almıştır. Bu bağlamda mimari ekip AYYAPI Mimarlık ve diğer teknik disiplinler, en uygun Yeşil Bina stratejilerini belirleyip uygulamışlardır.

İzmir Ticaret Odası, yeni hizmet binasını, ABD Yeşil Bina Konseyi (USGBC) tarafından geliştirilen, uluslararası geçerliliği olan, bağımsız bir Yeşil Bina sertifika programı dâhilindeki Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik Sertifikasını; Gonca Yılmaz Mimarlık ve Yeşil Bina Danışmanlığı ile almayı tercih etti. Bu amaçla LEED Yeni İnşaat (New Construction) dalında 70 kredi ile 1 Nisan 2018’de Altın sertifika almaya hak kazandı. İzmir Ticaret Odası Binası Yeni Hizmet Binası Alsancak İzmir’de konumlanmış olup, 13,029 metrekare toplam kapalı alana sahip. Bina dört bodrum katı ve sekiz normal kattan oluşmaktadır. Temel seviyesi -17 metre ve bina gabarisi +31.70 metredir. Yeni hizmet binasında Ticaret Odası’nın günlük yönetim hizmetlerine ek olarak toplumsal etkinlikler için de kullanılacak “Çok Amaçlı Salon”, müze ve sergi salonları, üst yönetim, ticari heyetlerin görüşmelerinin yapılacağı toplantı odaları, ofisler ve kiralık ofis alanları mevcuttur. LEED kategorileri yeni inşaat bina tipleri kapsamında; Bütünleşik Süreç Yönetimi, Saha Seçimi ve Ulaşım, Sürdürülebilir Araziler, Su Verimliliği, Malzeme ve Kaynaklar, Enerji ve Atmosfer, İç Mekân Kalitesi, Tasarımda İnovasyon’dur.

İZMİR TİCARET ODASI BİNASINI KATEGORİLERE GÖRE İRDELEDİĞİMİZDE:

Bütünleşik Süreç Yönetimi: Ön tasarım aşamasından başlayarak mimari, mekanik, elektrik, akustik, Yeşil Bina danışmanlığı gibi tüm disiplinler arası çalışma ile projenin performans ve maliyet analizleri yapıldı. Akabinde, LEED Gold hedefi, Yeşil Bina stratejilerinin uygulanmasının başından sonuna kadar görevli ekipler tarafından takip edildi. Sürdürülebilir arazi: İZTO’nun Birinci Kordon’da bulunan ilk binası, 1922 yılında İzmir yangınında kül oldu. 1927 ve 1987 yıllarında yapılan binalar yıkılarak, günümüze kadar gelen bina inşa edilmiştir. 2014 yılında yeni hizmet bina yapımı maksatlı yeniden yıkım kararı verildi. Yıkımda ortaya çıkan 37.500 m3 moloz ve atık, yüzde 95 oranda geri dönüşüme ayrıştırılmıştır.

Saha Seçimi ve Ulaşım: İzmir Ticaret Odası Yeni Hizmet Binası’nın şehir merkezindeki konumu, otobüs, vapur ve metro gibi toplu taşıma araçlarına yürüme mesafesinde olup, kolaylıkla erişilebilir durumdadır. Ayrıca BİSİM olarak adlandırılan bisiklet kiralama sistemleri binanın yanı başındadır. Aynı yere giden kişilerin her birinin aracını ortaklaşa kullanarak hem trafik sıkışıklığını hem de yakıt ve diğer masrafları tasarrufunu sağlamak için kullanılan alternatif taşıma sistemi için özel ayrılmış park yerleri, bisiklet park alanı ve duş alanları bina kullanıcıları için alternatifli olarak sunulmaktadır. Birinci Kordon boyunca parklar, yürüme ve koşu için uygun olup, banka, hastane, okul, alışveriş mekânları, eczane, dişçi gibi medeni yaşamı destekleyen birincil derecede önemli toplumsal birimler 52,800 metrekare/hektar orantıda bulunmaktadır.

Enerji ve Atmosfer: İzmir Ticaret Odası bina cephesi kurgusunda iklim şartlarına cevap veren, farklı dönemlerde kullanıcı konforunu ve enerji verimliliğini sağlayan akıllı bina otomasyon sistemi ile oluşturuldu. Binanın Vasıf Çınar Caddesi üzerinde çatı seviyesinde oluşturulan büyük saçak, güney-güneybatı yönünde ve özellikle yaz aylarında önemli bir gölgeleme sağlamaktadır. Güneş hareketlerine göre farklı yoğunluklarda güneş kontrollü konfor camları, cephenin gölgelenme çizgilerine göre dağıtılarak zengin bir cephe dokusu tasarlandı. Ayrıca cam cephelerin önünde oluşturulan güneş kırıcılar akıllı bina sisteminde otomasyona bağlı olarak dik gelen güneş ışıklarını kontrol için kullanıldı. Bu şekilde bina yüzde 55 enerji tasarrufu performansı gösterdi. Temel test ve devreye alma-doğrulama, minimum enerji performansı, bina enerji ölçümü karbon azaltımı uygulandı. Enerji sistemlerinin ölçme ve doğrulama planları ile binanın enerji ve su kullanımları izlenmekte olup, binanın yüzde 75 kullanım alanı gün ışığından faydalanabilmektedir.

Malzeme ve Kaynaklar: Proje tasarım ekibi ve Yeşil Bina danışmanı binanın tüm kullanıcılarının konfor düzeyini en üst düzeyde olmasını göz önünde tuttu. İç mekân malzemeleri kapalı alan çevresel kalite çerçevesinde seçildi. Termal kontrol sistemleri, bölgelere ayrılarak tasarlandı, bireysel mekânlar kullanıcı tarafından kontrol edilebilir şekilde uygulandı. İzmir’de sürdürülebilir bir gelecek yaratmak için bina yüksek standartlarda akıllı bina olarak tasarladı, bina otomasyon sistemleri, yöresel malzeme, doğal malzeme, FSC sertifikalı ahşap, geri dönüştürülmüş malzeme seçimleri ile tasarlandı ve inşa edildi. Cam, kâğıt, plastik ve metal geri dönüşüm sistemleri ve buna bağlı programlamalar hazırlandı.

İç Mekan Kalitesi: İç mekanda bulunabilecek kanserojenleri azaltmak maksatlı, bina sigara içilmez bir bölge olarak belirlenip, bina çevresinde sigara içmek yasaklandı. İç hava kalitesinin yüksek olması için zehirli gaz içermeyen boya ve yapıştırıcıların kullanılmasının yanında taze hava sisteminde ASHREA standartlarının belirttiği oranın üzerinde temiz hava girişi sağlanıyor.

Su Verimliliği: Bina içinde ve dışındaki su tüketimini azaltarak ve ölçerek verimli sistemler konusunda stratejiler belirlendi. Bu bağlamda, bina çevreye duyarlı yenilikçi atıksu teknoloji sistemleri ile donatıldı. Geri dönüştürülebilir malzeme, dayanıklılık, su ve enerji tasarrufu sağlayan çevre dostu ürünler, 2.5/4 l ile yıkama yapabilen gömme rezervuar ve klozetler, susuz pisuar ve düşük debili armatürler ile yüzde 45 oranda su tasarrufu sağlandı.

Tasarımda İnovasyon: Bu kategoride ise çevreye ve insana zarar vermeyen malzemeler ile uygulanan yeşil temizlik politikası benimsendi. Tüm aydınlatma elemanları LED olup, civa içermeyen ampuller tercih edildi.