Bir Meslek Olarak "Yeşil Bina Danışmanlığı"

23 Haziran 2016 | SÖYLEŞİ 37. Sayı (Mayıs-Haziran 2016)

Sektörde sayıları her geçen gün artan ve gençler tarafından ilgi gören uzmanlık alanlarından birisi de Yeşil Bina Danışmanlığı... Son yıllarda her sektörde kendini iyiden iyiye hissettiren "sürdürülebilirlik" kaygılarının inşaat sektörüne yansımasıyla yaygınlaşan ve Yeşil Bina konseptinin olmazsa olmazlarından biri haline gelen Yeşil Bina Danışmanlığıyla ilgili bilgiyi, Altensis Kurucu Ortağı Emre Ilıcalı'dan aldık...

Ilıcalı öncelikle Yeşil Bina Danışmanlığının tek başına bir meslek olmayıp, gayrimenkul sektörü içerisindeki belli meslek gruplarından kişilerin ulabilecekleri bir uzmanlık seviyesi olduğunu vurguluyor... “Mimarlık veya Mühendislik bölümlerinden yeni mezun bir kişinin Yeşil Bina Danışmanı olması gibi bir durum olamaz. Yeşil Bina Denetleme Sistemlerinin uzmanlık sınavlarını geçen herkes kendini Yeşil Bina Danışmanı olarak tanımlayabiliyor. Halbuki bir Yeşil Bina Danışmanında aranması gereken en önemli özellik tecrübedir” diyen Ilıcalı’nın Yeşil Bina konusunda uzmanlaşmak isteyen gençlere ilk tavsiyesi ise önce kendi disiplinlerinde hatırı sayılır bir tecrübe edinmeleri, ardından Yeşil Bina alanına yönelmeleri...

Yeşil Bina: Yeşil Bina Danışmanlığı ve Yeşil Bina Mühendisliği nedir?.. Türkiye’de ne zamandan beri böyle profesyonel mesleklerden bahsedilebiliyor?

Emre Ilıcalı: Aslında tüm bu ünvanları Yeşil Bina Danışmanlığı altında toplayabiliriz. Zira Yeşil Bina Danışmanlığı aslında birçok yetkinliği içeren bir tanım. Yeşil Bina Danışmanı, Yeşil Bina sistemlerini çok iyi bilmesine ek olarak hem iyi bir mühendis, hem de proje süreçlerini iyi tanıyan, tecrübeli bir kişi olmalı. Son yıllarda, gayrimenkul sektöründe nitelikli binalara olan talep arttıkça, bina imalat süreçlerinde sadece tasarımcı, uygulayıcı ve işveren/proje yönetimi değil, danışmanlık hizmetleri de standart hale gelmeye başladı. Buna son dönemde her sektörde giderek önemi artan “sürdürülebirlik” konseptinin eklenmesiyle sürdürülebilirlik ile gayrimenkul sektörünün kesişim noktası olan Yeşil Bina kavramı ortaya çıktı.
Yeşil Binalar kısaca, günümüz teknolojisini kullanarak inşa edilen, su, enerji, hammadde gibi doğal kaynakları verimli kullanan, içinde yaşayanlara sağlıklı ve konforlu bir ortam sunan yapılar olarak tanımlanabilir. Bu yapıların tasarımında, uygulamasında ve işletmesinde bazı özel strateji ve metotlar kullanılıyor ve bu binalar, adına Yeşil Bina Değerlendirme Sistemi denilen uluslararası programlar tarafından denetleniyor. Bu strateji ve metotlar ise her binaya göre farklılık gösteriyor. İşte bu metot ve stratejilerin tasarlanıp, belirlenmesinde ve uygulanmasında yol göstericilik yapan, buna göre binaların performanslarını denetleyip değerlendiren, konusunda uzman kişilere Yeşil Bina Danışmanı deniliyor.
Burada altı çizilmesi gereken nokta, Yeşil Bina Danışmanlığının tek başına bir meslek olmayıp, gayrimenkul sektörü içerisindeki belli meslek gruplarından kişilerin ulabilecekleri bir uzmanlık seviyesi olduğudur. Yani Mimarlık veya Mühendislik bölümlerinden yeni mezun bir kişinin Yeşil Bina Danışmanı olması gibi bir durum olamaz. Maalesef ülkemizde bu anlamda yanlış uygulamalara rastlıyoruz. Yeşil Bina Denetleme Sistemlerinin (LEED, BREEAM) uzmanlık sınavlarını geçen herkes kendini “Yeşil Bina Danışmanı” olarak tanımlayabiliyor. Halbuki bir Yeşil Bina Danışmanında aranması gereken en önemli özellik tecrübedir. Zira gayrimenkul sektörü zaten tecrübenin büyük önem kazandığı, yapılan yanlış ve eksiklerin çok ciddi geri dönüşlerinin olabileceği bir alan. Buna ek olarak Yeşil Bina gibi, çok yeni ve uygulamaya yönelik bir konuda ihtiyaç duyulacak tecrübe de çok önemli. Dolayısıyla hem teorik hem de pratik anlamda çeşitli projelerde çalışmış, sonuçlar almış kişiler danışmanlık sahnesine çıkmalılar.


Altensis Kurucu Ortağı Emre Ilıcalı

Yeşil Bina: Dünyada bu dalın en fazla geliştiği ülkeler hangileri?..

Emre Ilıcalı: Dünyada Yeşil Bina konseptinin ilk ortaya çıktığı ülkeler İngiltere ve ABD; yani Anglosakson ülkeleri. Bu ülkeller aynı zamanda Sanayi Devrimi’nin ortaya çıktığı ve ivmeli bir şekilde hareket ettiği, ekonomik anlamda da en gelişmiş ülkeler. Belli altyapı ve konut ihtiyaçlarını tamamlamış olmaları, onları daha nitelikli yapılar ortaya koymaya yönlendirdi. Bu anlamda Yeşil Bina sektörününde hızlı gelişmesine yol açtı. Yine de bu ülkelerde bile Yeşil Bina konusu nispeten yenidir. İngiltere’de 90’lı yıllarda başlamış, ABD ise 98’den beri gündemde. Buna parallel olarak Yeşil Bina Danışmanlığı da bu ülkelerde en hızlı şekilde artarak bir sektör haline geldi. Günümüzde Yeşil Bina Danışmanlığı mesleğinin en ciddi anlamda uygulandığı ülkeler yine ABD ve İngiltere. Avrupa Birliği’nde bu konuya olan ilgi ise yeni yeni artıyor.

Yeşil Bina: Yeşil Bina Mühendisliğinin gelişimi elbette Yeşil Bina sektörünün gelişimine bağlı. Türkiye’de sektör ne kadarlık bir hacmi kapsıyor? Gelecek öngörülerinize göre sizce Yeşil Bina mühendisliği gençlerin kariyer planlarını ne derece etkiler?

Emre Ilıcalı: Ülkemizde bu konuya geç başlanmış olsa da gayrimenkul sektörünün dinamizmi sayesinde hızlı yol alınıyor. Türkiye geçen sene ABD haricinde en çok LEED Yeşil Bina sertifikasına sahip ülkeler arasında 9. sıraya gelmişti. Bu önemli bir adım. Fakat Kentsel Dönüşüm süreciyle birlikte bu konunun daha hızlı gelişmesi gerekiyor. 2016 başı itibariyle ülkemizde 176 adet tamamlanmış ve sertifikalandırılmış Yeşil Bina, üç yüzü aşkın da devam eden Yeşil Bina projesi var. Senelik ortalama 1 milyon 200 bin konutun satıldığı, binlerce projenin tamamlandığı bir ülke için bu rakamlar oldukça düşük. Özellikle Kentsel Dönüşüm süreciyle beraber önümüzdeki 10 yılda Yeşil Binalar ve kentlere olan talebin artmasını bekliyoruz. Bu süreçlerin de mutlaka konusunda uzman kişiler tarafından yönetilmesi ve kesinlikle yan bir iş olarak görülmemesi gerekiyor. Aksi takdirde hedeflenen faydanın elde edilmesi çok zor olacak, birçok çalışma ve emek boşa gidecek.

Yeşil Bina: Bir genç neden Yeşil Bina Mühendisliğini veya Yeşil Bina Danışmanlığını tercih etsin?

Emre Ilıcalı: Yukarıda da belirttiğimiz üzere aslında Yeşil Bina Danışmanlığı ayrı bir meslek değil, bir uzmanlık alanı. Özellikle mimarlık ve mühendislik alanlarını tercih eden yeni mezunların önce kendi dallarında belli temelleri edindikten sonra Yeşil Bina alanına yönelmeleri, diğer meslektaşları arasında farklılaşmalarını sağlayabilir. Özellikle son yıllarda sürdürülebilirlik konularının ön plana çıkması, Paris’te yapılan COP21 Zirvesi ile daha da somut bir hal alması ve gelecekte birçok sektörü değiştirecek olması sebebiyle gayrimenkul sektöründe çalışacak kişilerin Yeşil Bina nosyonuna sahip olmaları, öncelikli tercih edilmeleri adına çok önemli bir yetkinlik.

Yeşil Bina: Sizce kimler bu iş için en ideal aday?

Emre Ilıcalı: Yeşil Bina süreci birçok farklı disipline ait konuları içeriyor. Bu anlamda birbirinden farklı konulara hakim olabilen, aynı anda birçok projeyi ve süreci takip edebilen, bir binaya ait tüm farklı sistemleri tanıyan kişiler Yeşil Bina danışmanı olma yolunda avantajlı olacaktır.  Özellikle meslek olarak Mimar, İnşaat, Makine ve Elektrik Mühendisleri bu konuda en ön plana çıkanlar. Tabii kendini geliştirdikleri ölçüde multidisiplin çalışabilen tüm kişiler bu alanda başarılı olabilirler.

Yeşil Bina: Türkiye’de bu işi yapan tahminen kaç profesyonel var?

Emre Ilıcalı: Biz Altensis’in kurucuları olarak bu konudaki ilklerdeniz. Bu işi tam zamanlı olarak yapan profesyonel sayısı oldukça az. Bu konuda LEED veya BREEAM Uluslararası Denetleme Sistemlerinin uzmanlık sınavını geçip, “uzman” ünvanını almış ise iki yüzün üzerinde kişi vardır. Ama biraz önce de belirttiğimiz üzere Yeşil Bina Danışmanı olmak, farklı ve tam zamanlı bir iştir. Sadece bir sınav geçilerek Yeşil Bina Danışmanı olunamaz. 
Altensis olarak Türkiye’nin Yeşil Bina konusunda tam zamanlı hizmet veren ilk ve en tecrübeli ekibiyiz. Türkiye’deki ilk Yeşil Binadan tutun da dünyada sıralamaya girebilecek kadar büyük Yeşil Bina projelerinde görev yaptık. Ayrıca yurtdışında da birçok projede görev yapıyoruz. Bu durumda bile projelerde hala karşımıza yeni konular, yeni sorunlar çıkabiliyor. Bu anlamda Yeşil Bina konusunu ciddiye alıyoruz ve bunun böyle olması gerektiğini düşünüyoruz. Ama maalesef bizim, konusunda uzman ve proje tecrübesi olan birçok profesyonel ile yaptığımız işi, hiçbir tecrübesi olmadan  tek başına yapmaya çalışan kişilere de rastlıyoruz. Bunun sonucunda ciddi sıkıntılar ve gereksiz masraflar ortaya çıkabiliyor.

Yeşil Bina: Üniversitelerde bu alanda özel eğitim veren, bölümü olanlar var mı? Eğitim nerelerden alınabilir?

Emre Ilıcalı: Üniversitelerde sadece Yeşil Bina alanında eğitim veren bölümler yok. Zaten böyle bir şeye gerek de bulunmuyor. Mimarlık ve bazı mühendislik bölümlerinde Yeşil Bina konularına yönelik  kapsamlı dersler mevcut. Buradan mezun olan gençlerin çalıştıkları projelerde bu konuların üzerine giderek kendilerini geliştirmeleri gerekiyor. Yoksa Yeşil Bina Danışmanlığı bir okuldan mezun olunarak veya sadece ufak bir eğitim alınarak sahip olunabilecek bir ünvan değil. Tamamen sektörel uzmanlık, tecrübe ve altyapı gerektiren bir konu. Zaten günümüzde Yeşil Bina sistemlerinde talep edilen birçok uygulama standart hale geliyor. Yani bir binayı tasarlarken “olmazsa olmaz”lar arasına giriyor. Yeşil Bina uzmanları ise tecrübe ve know-howları ile, zaten olan uygulamaları geliştirmek adına çözüm üretiyorlar. Bu da belirttiğimiz gibi engin bir bilgi ve birikim gerektiriyor. Bu noktada tecrübenin önemi büyük.

Yeşil Bina: Altensis olarak siz eğitim veriyor musunuz? Eğitimlerinizden bahseder misiniz, bugüne kadar kaç profesyoneli eğiterek sektöre kazandırdınız?

Emre Ilıcalı: Altensis olarak gayrimenkul sektöründeki profesyonellere ve Yeşil Bina konusuna ilgi duyan herkese yönelik detaylı teknik eğitimlerimiz oluyor. 2009 yılından beri vermekte olduğumuz bu eğitimlerde iki yüze yakın profesyoneli bilgilendirdik. Ayrıca bu konuda sayısız, seminere katıldık, workshoplar ve üniversite derslerine katkıda bulunduk. Kaç kişiyi sektöre kazandırdık tam bilemeyiz ama özellikle çalıştığımız projelerde, verdiğimiz seminerlerde ve katıldığımız üniversite programlarında birçok kişide bu anlamda bir farkındalık oluşturduk. Bu anlamda bizim Yeşil Bina konusunda uzmanlaşmak isteyenlere ilk tavsiyemiz, önce kendi disiplinlerinde hatırı sayılır bir tecrübe edinmeleri. Ancak ondan sonra ek bir uzmanlık ekledikleri takdirde başarıya ulaşabilirler.

 

---

R E K L A M