LEEDcilik, BREEAMcilik ve GERÇEKçilik

27 AÄŸustos 2015 | KONUK YAZAR 32. Sayı (Temmuz-AÄŸustos 2015)

Dr. Duygu Erten TURKECO Kurucusu, USGBC Yönetim Kurulu Üyesi, ÇEDBİK Başkan Yardımcısı
Geçenlerde 400 bin metrekareye yakın varolan bir kamu binasının BREEAM In Use danışmanlık işi,  kartına yukarıdaki akreditasyonları olmadığı halde bunları kartvizitine bastırmış  bir …….ciye gitti.  Hani nasıl doldursam kelimenin başını bilemedim.  Ü……..tci, s………ci, yeşily………ci, p….….ci, y……….ciiii, ce…aa….ci? İsterseniz bir yarışma açalım… Boşlukları en iyi doldurana,  bir kart da biz bastıralım.  Biz kartı FSC sertifikalı ve organik mürekkeple yazılmış bastırırsak belki bu şahsın günahları affolur.

Konudan sorumlu kamu görevlisi, yapılan itirazlar sonucunda kendini savunarak, akreditasyondan falan anlamadığını, firmanın lisansının kendisini ilgilendirmediğini, danışmana sertifikayı aldıktan sonra ödeme yapacaklarını ve zaten duvara asacak bir sertifikasyon istediklerini açıkça söyledi.

One Minute!..

Kamu binaları bizim vergilerimizle yapılıyor ve bu kamu görevlileri bizim vergilerimizle maaş almıyor mu?  Bu kadar önemli bir konuda danışman firmaların verdiği kartlardaki akreditasyonları, şirket lisansları, BREEAM için alınması gereken mesleki sigortaları ve referansları nasıl kontrol edilmez? En düşük teklifi veren bu firmanın alacağı ücreti saate bölsek, bu binanın 19 katının floresan lambalarını sayıp bitirmeye yetmezdi.  Firmanın düşük ücret vermesi lisansı ve sigortası olmadığı için ki, bu da neden diğer firmaların daha yüksek teklif verdiğini açıkça ortaya koyuyor.  Kamu göz göre göre haksız rekabete çanak tutuyor. Doğrudan teminle alınan bu iş her taraf içinde kaybet-kaybet…

Bakınız bu kadar önemli bir binada, çok yeni olmasına rağmen birçok yeşil özelliği olmamasından yola çıkarak iyi bir yeşil danışman neler yapmalıydı. Aslında BREEAM In Use da böyle bir koşul olmadığı halde önce bir enerji simülasyonu yapılmalıydı. Binanın camları yanlış seçilmiş, güneş kırıcıları yok, yenilenebilir teknolojilerden ise nasibini hiç almamıştı.  Bu çağda binlerce lambası olan bu binada LED değil florasan lambalar kullanılmıştı. Belki de ucundan kıyısından bu binaya BREEAM PASS alınıp, duvara Yeşil Bina olarak pazarlanması planlanmıştı.
Off BREEAM, ben senden çok çektim. Vallahi yeşilim, yeşilim…

Halbuki BREEAM-In-Use 2015 Nisan ayında yenilenerek yeni versiyonu çıkmıştı. Artık yeni sistem LEED+EBOM gibi son derece kapsamlıydı.  Henüz Türkiye’de 2015 BREEAM In Use ile yapılmış hiçbir proje yoktu.

Yeni binalar için BREEAM (BRE Environmental Assessment Method) 10 farklı kategoriden oluşmaktadır. Farklı kategoriler içerisinde yer alan Enerji bölümünde Ene 01 Energy Efficiency kredisi enerji modellemenin nasıl yapılacağı ve hangi sonuçlara bağlantılı olarak puan kazanabileceğimizi göstermektedir.  BREEAM In Use için modelleme kullanmak da işimizi çok daha kolaylaştırır.

Ene 01 Energy Efficiency kredisi kendi içinde 2 farklı opsiyonu barındırmaktadır:
•     Bina Enerji Hesaplama Yazılımı Kullanma (Op1.)
•     Enerji Etkin Tasarım Özellikleri(Op2.)

Projenin yapılacağı ülkeye ait yerel bir enerji modelleme programı var ise Opsiyon 1 kullanılır. Seçilen program projeyi modellemek için yetersiz ise BREEAM tarafından onaylanmış alternatif bir program seçilebilir. Yerel bir enerji modelleme programı yoksa ya da proje ekibi tarafından enerji modeli yapılamayacak ise Opsiyon 2 seçilir.
Opsiyon 1’e göre enerji modelleme programı kullanılarak gerçek bina ve referans binanın enerji performansı karşılaştırılır ve gerçek binanın enerji performansı bulunur. BREEAM Ene 01 hesaplama yöntemi ile hesaplama yapılır. Bunun için modelleme çıktılarından;

•     Bina alanı (m²)
•     Referans bina enerji ihtiyacı (MJ / m²)
•     Gerçek bina enerji ihtiyacı (MJ / m²)
•    Referans bina enerji tüketimi (kWh / m²)
•     Gerçek bina enerji tüketimi (kWh / m²)
•     Referans bina CO2  emisyon değeri (kg CO2 / m²)
•     Gerçek bina CO2  emisyon değeri (kg CO2 / m²) değerleri gerekmektedir.

Bu opsiyon seçimi ile en fazla 15 puan alınabilir. Modelleme amaçlı kullanılacak programın uygunluğu BRE Global tarafından kabul edilmiş olmalıdır.

Model sonuçlarının kıyaslanması için gerçek ve referans bina modellenir. Referans bina tanımlanırken aşağıdaki opsiyonlar göz önünde bulundurulur;

•     Opsiyon-1: Yerel standartların tanımladığı bir referans bina var ise o kullanılır.
•     Opsiyon-2: Düşük katlı konut binaları için ASHRAE 90.2-2007’in tanımladığı referans bina kullanılır.
•     Opsiyon-3: Düşük katlı konut binaları haricinde  ASHRAE 90.1-2010’un tanımladığı referans bina  kullanılır.
•    Opsiyon-4: İngiltere’de tanımlı NCM’de (National Calculation Methodology) yer alan referans bina kullanılır.

(Bu opsiyon ılıman kuşakta yer alan ülkeler için geçerlildir.) 2,3 ve 4 no’lu opsiyonlar ancak yerel standartta tanımlanmış referans binanın özellikleri yetersiz kaldığında kullanılır.

Modelleme gerekli yetkinliğe sahip “modelleme uzmanları”nca yapılır. Son 5 yılda en az 3 yıllık enerji modelleme alanında deneyim gerekmektedir. Yerel programın kullanılabilmesi için gerekli uzmanlık seviyesi BREEAM için de geçerlidir. Başka bir enerji modelleme programı kullanılması durumunda BREEAM’ın belirlemiş olduğu uzmanlık gereklilikleri geçerlidir.

Bu kadar kapsamlı bir içeriği olan çalışmanın yapılması gereken ve binanın ölçüsü de dikkate alınarak, baştan savma bir biçimde iş yapma yerine, bu iş ihaleye çıkarak yapılmalıydı.  Her ne kadar yeşil bina sektöründe dünyadaki LEED başvurularında 9. olmamız haberi ile birlikte bir umut yeşeriyorsa da gerçekler çok iç açıcı değil.  Türkiye karbon salımında listenin en yukarısındaki ülkeler arasına girerken bir yandan da “Ye kürküm ye” kültürümüzü bırakmıyoruz.  Gösterişe kucak açma, altı doldurulmayan ünvanlar ve sertifikalarla kimi kandırıyoruz?

Özellikle büyük kamu binalarının en düşük fiyata iş verme usulleri, enerji performans kontratı süreleri için yeterli olmayan 3 yıllık kontrat sınırlamalarının derhal değişikliğe uğraması ve değiştirilmeleri gerekiyor. Varolan kamu stoğu, ülkemizin enerji verimliliğindeki en büyük rezervleridir. Kamunun uluslararası Yeşil Bina sertifikasyonlarını bilinçsizce istememesi ve büyük resme bakarak planlı bir şekilde yeşil sertifika işine soyunması gerekmektedir. En yüksek rating isteyip en düşük fiyat teklifine iş vermekle, Yeşil Binamız olamaz. Kamuda bu konulardan sorumlu Yapı İşleri, İdari İşler, Bina Yönetimi gibi departmanların çalışanlarının ise her kademede Yeşil Bina ve sertifikalarla ilgili eğitimlerden geçmeleri gerekiyor.  İşte bu alanda kurulan bir sivil toplum örgütü ÇEDBİK, üyelerinin sponsorluk destekleriyle her ay ücretsiz Yeşil Bina eğitimleri veriyor.  Eğitimler ÇEDBİK Facebook sayfasından takip edilebilir.

Kamunun, Uluslararası Yeşil Bina sertifikalarına bilgiyle yaklaşması gerekiyor!

 

---

R E K L A M