Çakmanus Mühendislik Genel Müdürü Dr. İbrahim Çakmanus: "Her Kurum Kendi Başına Çalışmamalı"

21 Şubat 2014 | SÖYLEŞİ 23. Sayı (Ocak-Şubat 2014)

Enerji verimliliği alanında sektörün önemli isimlerinden Dr. İbrahim Çakmanus ile kısa bir röportaj yaptık. Dergimizin de Yayın Danışma Kurulu Üyesi ve düzenli yazarlarından olan Çakmanus, "Sertifika almış Yeşil Binaların gerçekten istenilen performansı sağlayıp sağlayamadıklarından emin değilim. Ayrıca yerli sertifikasyon konusunda ciddi bir karmaşa var" diyor.
Giresun doğumlu olan İbrahim Çakmanus, Makina Mühendisliği bölümlerinde olmak üzere KTÜ’de lisans, ODTÜ’de yüksek lisans ve Gazi Üniversitesi’nde doktora yaptı. 1983-1991 yılları arasında Demiryollar, Limanlar, Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü’nde (DLH) ve 1992-2008 yılları arasında T.C. Merkez Bankası A.Ş.’de makine mühendisi olarak çalışan Çakmanus, DLH’da petrol boru hatları konusunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda HVAC konusunda görevler aldı. Çakmanus halen Makina Mühendisleri Odası; 2002-2009 arasında Yönetim Kurulu üyeliği yaptığı Türk Tesisat Mühendisleri Derneği; bugünlerde yönetim kurulu üyesi olduğu Isı Bilim ve Tekniği Derneği ile danışma kurulu üyeliğini de yürüttüğü Uygulamalı Termodinamik Derneği’nin üyesi. “Binalarda Sürdürülebilirlik: Ömür Boyu Maliyete İlişkin Yaklaşımlar” ve “Endüstriyel Fanlar: Tasarım, İmalat ve Enerji Verimliliği” isimli kitapları bulunan İbrahim Çakmanus’un ayrıca yayınlanmış çok sayıda teknik makalesi de mevcut. İbrahim Çakmanus, 2008 yılında ise bütünsel olarak enerji verimliliği konusunda faaliyet göstermek üzere Çakmanus Mühendislik firmasını kurdu. Firma, bina mekanik tesisat tasarımı, binalarda ve sanayide enerji verimliliği çalışmaları, bina enerji modellemesi ve commissioning konularında hizmetler veriyor. Bu kapsamda, Türkiye’de ilk LEED Platin sertifikasına sahip ESER Holding Yeşil Hizmet Binası için enerji ve çevre danışmanlığı; mevcut binalar kategorisinde Türkiye’de ilk LEED Gold sertifikalı GAMA Holding Genel Müdürlük binasında LEED-EB için Enerji Verimliliği Danışmanlığı; Prokon A.Ş. Genel Müdürlük Binası mekanik tesisat tasarımı ve LEED-NC danışmanlığı; OSTİM Yeşil Yönetim Binası mekanik tesisat tasarımı; LEED Gold adayı SİF A.Ş. Ankara Bölge Müdürlüğü binası mekanik tesisat projelendirme ve LEED-NC danışmanlığı; Tepebaşı Belediyesi enerji etüdü ve enerji modellemesi; Tepebaşı Belediyesi havuz komleksi mekanik tesisat projeleri ve commissioning danışmanlığı; ODTÜ Kampüsü’nde enerji etütü; ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü LEED danışmanlığı; Sartori Otel mekanik tesisat projeleri; Vendeka Hacettepe Teknokent binası ve Pasif House binası mekanik tesisat projeleri; Sivas Jeotermal Otel mekanik tesisat projeleri; çok sayıda enerji simülasyon çalışmaları; LEED Platin sertifikalı Türk Müteahhitler Birliği Binası comissioning çalışmaları; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Gölbaşı Laboratuvar binaları enerji etüt işleri ve Türk Telekom’un 12 bin metrekarelik Data Center’ında enerji verimliliği danışmanlığı gibi işler yaptı ve halen benzer çalışmaları devam ediyor. Çakmanus ayrıca çeşitli enerji etüt, ölçüm ve raporlama işleri; endüstriyel fanlarda ve filtrelerde Ar-Ge çalışmaları; absorbsiyonlu chiller Ar-Ge çalışmaları; endüstriyel fanlarda ve filtrelerde enerji verimliliğini artırıcı yeniden tasarım ve uygulama işleri yapıyor. Çakmanus Mühendislik bunların dışında enerji modellemesi konusunda Alman bir firmanın partnerliğini ve İngiltere menşeili bir enerji modelleme programının Türkiye temsilciliğini de yürütüyor... 


Kısaca, yıllardır hem sektör içinde bilfiil “iş” yapan, hem akademik alanda çalışmaları bulunan hem de derneklerde ciddi hizmetler sunan İbrahim Çakmanus’un enerji verimliliği ve Yeşil Bina konularındaki görüşlerini öğrenmek amacıyla kısa bir röportaj yaptık. Mevcut kamu binalarında enerji verimliliğinin artırılmasıyla ilgili çalışmalara önem verildiği fakat bürokrasi ve mevzuatla ilgili bir takım zorlukların hala devam ettiği vurgusunu yapan Çakmanus, enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinde ise ciddi bir yetkin personel sıkıntısının olduğunu söylüyor ve şu yorumlarda bulunuyor: “Bu şirketlerin personel yapılarının güçlendirilmesi gerekiyor. 2010 yılı öncesinde enerji verimliliği danışmanlığı çok popüler bir konuydu fakat bugün sektör durmuş gibi gözüküyor. Enerji verimliliği, elektrik mühendisliğini, mimarlığı, mekanik tesisatı ve birçok başka disiplini kapsıyor. Bu bağlamda yeterli bilgi birikimi olmadan, 10 günlük kurslarla sahaya çıkılması sektörde bilgi kirliliği oluşturdu. Aynı bina için bir uzman farklı, diğer uzman ise daha farklı şeyler söyledi. Mal sahipleri açısından inandırıcılık kalmadı. Sektörün yeniden canlanıp canlanamayacağını ise kestiremiyorum...” 


Yerli sertifikasyon konusunda karmaşa var
“Enerji verimliliği, Yeşil Binaları da çok yakından ilgilendiriyor. Fakat sertifika almış Yeşil Binaların gerçekten istenilen performansı sağlayıp sağlayamadıklarından emin değilim. Özel sektör bu işe daha çok önem veriyor ama diğer taraftan da yap-satçı müteahhitlerden ilave yatırım yapmak istememelerine rağmen bir şekilde sertifikayı da almak isteyenler var. Öte yandan yerli sertifikasyon konusunda da bir karmaşa var. Bir sertifikasyonun kabul edilebilmesi için tüm sektörün desteğini alması lazım. Sertifikasyonun öncelikle mevcut yasal düzenlemeler üzerine konumlanması gerekir. Yurtiçinde yapılan bu çalışmaların biraraya gelerek nasıl tek bir marka haline geleceğini ise bilemiyoruz...” 


Her kurum kendi başına çalışmamalı
“Bence sadece sertifikalı binalar değil, ‘gerçek’ yüksek performanslı sürdürülebilir binalar hedeflenmeli. Diğer yandan bu konularda bilgi birikimi, dokümantasyon ve standartların gelişmesi yararlı olur. Ancak burada her kurum kendi başına çalışmamalı. Sektörel derneklerin, meslek odalarının, üniversitelerin, TOKİ’nin, Bayındırlık Bakanlığı’nın, Çevre Bakanlığı’nın ve YEGM’nin katılımı sağlanarak bağımsız bir ‘ulusal sertifikasyon komisyonu-platformu’ oluşturulması gerekiyor. Ayrıca üniversitelerimizin, mimar ve mühendislerimizin, sektörün sürdürülebilir binalar konusunda eğitilmesi ve desteklenmesine çalışılmalıdır. Özellikle kamuda, en azından BEP-TR ile uygun bir şekilde hayata geçirilmek üzere mevzuatlarda ‘gönüllü sertifikalandırma’ amaçlı değişiklikler, teşvikler hazırlanmalıdır. Hem BEP-TR hem de gönüllü sertifikalı binaların, kontrol edilmesi için bağımsız bir denetleme modeli-kurumu geliştirilmedir. Yeşil Binalara yönelik teşvik, emlak-çevre vergisinde, alım-satım vergisinde indirim gibi destekler sağlanmalı, enerji verimli, yeşil sertifikalı ürünlere KDV, vergi indirimi yapılmalıdır.”

 

---

R E K L A M