26 AÄŸustos 2011 | PROJE 8. Sayı (Temmuz - AÄŸustos 2011)

Torium AVM, LEED Altın Sertifikası’nı alan ilk alışveriÅŸ merkezi oldu. Projenin YeÅŸil Bina süreç yönetimi, enerji ve gün ışığı modellemeleri ve test-devreye alma hizmetleri ERKE Tasarım tarafından saÄŸlandı.
Torunlar GYO’nun İstanbul’daki AVM yatırımı olan Torium, LEED Altın Sertifikası’nı Türkiye’de almaya hak kazanan ilk alışveriş merkezi oldu. Çevreye duyarlı uygulamalarıyla Torium, Avrupa’da da LEED Altın sahibi en büyük binalarından biri (256 bin metrekare) olma başarısını gösterdi.

Sürdürülebilir Alanlar
Proje arsası, konumu ve koşulları ile Yeşil Bina kriterlerinin uygulanması açısından büyük önem teşkil ediyor. Önceden geliştirilmiş bir alanda yer alan arsa, yeşil alan olmadığı ve tarım arazisinde yer almadığı için proje binası, konum itibariyle Yeşil Bina koşullarını yerine getiriyor. Torium AVM, 200 metre yakınında yer alan iki otobüs durağı, bu duraklardan geçen 24 otobüs hattı ve bina ziyaretçilerine sağladığı ücretsiz servis ile bireysel araç kullanımından çok toplu taşıt kullanımına imkan veriyor ve bu anlamda CO2 salımını düşürüyor.
Bireysel araç kullanımından kaynaklı çevre kirliliğini azaltmak için alınan bir başka önlem de, bina kullanıcılarını bisiklet kullanımına teşvik etmek. Bu kapsamda, bina kullanıcı ve çalışanlarına bisiklet parkları ve duşlar sağlanıyor. Düşük emisyonlu ve yüksek yakıt verimli araç kullanımına dikkat çekmek amacıyla, çevreye duyarlı (düşük emisyonlu) araç kullanan ziyaretçilere otoparkların en prestijli alanı (girişe en yakın alan) ayrılmış. Gece görüşünü engellememek ve ışık kirliliğini azaltmak için iç ve dış aydınlatma tasarımı özenle yapılmış. İnşaat çalışmalarına başlamadan önce hava ve su kirliliğini önlemek, toprak kaybının önüne geçmek için ESC planı (Erozyon ve Sedimentasyon Kontrol Planı) kapsamında şantiyede bir takım tedbirler alınmış. Şantiye araç giriş-çıkışında araç yıkama alanı oluşturulmuş, yağan yağmurla birlikte toprağın şantiye dışına çıkmasını engellemek için geotekstil malzeme ile şantiye çiti etrafı çevrelenmiş ve çökelti havuzu oluşturulmuş.
Isı adası etkisini azaltmak amacıyla, bina otoparkının yüzde 50’si yer altında inşa edilmiş. Böylece otopark olarak kullanılacak alanlar yeşillendirilmiş. Çatıdaki ısı adası etkisini azaltmak amacıyla da yeşil çatı uygulaması yapılmış ve yansıtıcı etkisi yüksek olan malzemeler (beyaz beton, beyaz çakıl taşı, kum rengi seramik karo) kullanılmış. Çatı, ısıyı yansıtarak binanın yaz aylarında ısınmasına engel olarak, binayı soğutmak için harcanması gereken enerjiyi azaltıyor. Ayrıca kiracıları Yeşil Bina tasarım ve inşaat prensiplerini uygulamak konusunda bilgilendirmek amacıyla Yeşil Bina tasarım prensipleri rehberi hazırlanmış.

Su Verimliliği
Su kullanımını azaltmak için Torium AVM’de yüksek verimli ve sensörlü bataryalar kullanılmış. Bu sayede şebeke suyu kullanımında yüzde 45 tasarruf sağlanıyor. Rezervuar ve pisuvarlarda soğutma kulesi drenaj suyu kullanılarak şebeke suyu kullanımında yüzde 100 tasarruf yapılıyor. Düşük debili rezervuar ve pisuvar seçimiyle atıksu oluşumu yüzde 50 azaltılarak kanalizasyon sistemlerinin yükü hafifletiliyor. Peyzaj alanlarında şebeke suyu tüketimini azaltmak için mümkün olduğunca az su tüketen (çalılar, yer örtücü bitkiler ve su ihtiyacı az olan karışık çim çeşidi) yerel bitkiler tercih edilmiş. Damlama sulama sistemi kullanılmış ve nem ölçer cihazı sisteme dahil edilerek daha verimli sulama sistemi oluşturulmuş. Bu stratejilerin uygulanması ile peyzaj alanlarında şebeke suyu kullanımında yüzde 99 tasarruf sağlanıyor.

Enerji ve Atmosfer
Binada yer alan bütün enerji harcayan sistemler, enerji modellemesi yapılarak analiz edilmiş ve binanın enerji tüketimi tespit edilmiş. Torium AVM, enerji maliyetinde yüzde 33 tasarruf sağlıyor. Enerji etkin bir bina ortaya koymak için tasarım aşamasında dikkate alınan enerji tasarruf projeleri, inşaat sırasında uygulamaya alınmış. Aşırı enerji kullanımına bağlı çevresel ve ekonomik etkileri azaltmak ve binada maksimum enerji tasarrufu yapmak için enerji modellemesi yapılarak binanın enerji performansı ASHRAE 90.1.2007 standardı ile karşılaştırılmış ve enerji etkin sistemler kullanılarak enerji maliyeti açısından yüzde 33 tasarruf sağlanmış.

Torium AVM’deki enerji etkin sistemler:

• Doğal Havalandırma: Ön cephe ve açık çarşıya bakan çatı ışıklığı açılabilir cam modüllerden meydana geliyor. Bu modüller, otomasyon sistemi ile eş zamanlı olarak açılabiliyor ve doğal havalandırma sağlanıyor.
• Doğal Aydınlatma: Ön cephe ve açık çarşıya bakan çatı ışıklığında kullanılan cam modüller sayesinde doğal aydınlatma sağlanıyor ve aydınlatma enerjisinde tasarruf yapılıyor.
• Doğal Soğutma (Free Cooling): Ortak alanlarda ve mağazalarda kullanılan otomasyon sistemi sayesinde dış hava sıcaklığının iç hava sıcaklığından düşük olduğu zamanlarda cihazlar dış hava ile çalıştırılıyor. Böylece özellikle bahar aylarında, binayı soğutmak için harcanacak olan enerjide tasarruf ediliyor.
• Isı Geri Kazanım Sistemi: Snowpark’ı soğutmakta kullanılan cihazlardan çıkan ısı, kış aylarında Torium AVM’yi ısıtmakta kullanılarak, binayı ısıtmak için harcanacak olan enerjide tasarruf sağlanıyor.
• Yoğuşmalı Kazan (Yüzde 100 verim)
•  Frekans konvertörlü pompalar ve fanlar
• Low-e camlar
• Çatı tipi klima ünitesi (su kaynaklı ısı pompalı ve ısı geri kazanımlı)

Isıtma ve soğutma sistemlerinde ozon tabakasına zarar verecek gazlar (CFC) kullanılmamış ve küresel ısınmaya mümkün olduğunca az etki eden gazlar tercih edilmiş (R407C ve R410A).

Malzeme ve Kaynaklar
Binadan çıkacak evsel atıkların değerlendirilmesini sağlamak amacıyla metal, plastik, kâğıt, cam ve karton atıklar, farklı kaplarda ve bina içinde kolay ulaşılabilir alanlarda kontrollü bir şekilde toplanarak yeniden değerlendirmek için geri dönüşüm tesislerine gönderiliyor. Doğal kaynakların kullanımını düşürmek amacıyla, inşaat maliyetinin yüzde 37’si kadar geri dönüştürülmüş malzeme kullanılmış. Yerel ekonomiye katkıda bulunmak ve nakliye kaynaklı yakıt tüketiminden dolayı oluşan çevre kirliliğini önlemek için inşaat maliyetinin yüzde 59’u kadar yerel malzeme tercih edilmiş.  

İç Mekan Hava Kalitesi
İnşaat sırasında, malzemeleri ve inşaat çalışanlarının sağlığını korumak amacıyla klima kanalların ağızları kapatılmış, inşası bitmiş alanlarla bitmemiş alanlar birbirinden ayrılmış, nem emici malzemeler korunmuş. İnşaat sahasında çalışanlar için havalandırma sağlanmış ve ince işler belirli bir sıraya konularak verimli bir çalışma temin edilmiş. İç mekânlarda kullanılan yapıştırıcı, dolgu, boya ve kaplama malzemelerinin düşük VOC (Zararlı uçucu madde) değerinin olmasına dikkat edilmiş; böylece inşaat sahasında çalışanlar ve bina kullanıcılarının zararlı uçucu maddeleri soluması engellenmiş.
Binanın ana girişine sabit paspaslar konulmasıyla tozun içeri girmesi önleniyor. Tüm klima santrallerinde yüksek verimli (MERV 13) filtreler kullanılarak iç mekan hava kalitesinin korunması sağlanıyor. Temizlik odası ve otoparklarda negatif basınçlandırma yapılarak kirli havanın temiz havayla karışıp bina havalandırma sistemine girişi engelleniyor.
Bina kullanıcılarına sağlıklı ortamlar sağlamak için, bina içerisine ASHRAE 62.1.2007 standardına göre yüzde 30 daha fazla taze hava veriliyor. Kullanım yoğunluğu yüksek olan food court alanlarında ve otoparklarda CO2 (karbondioksit) sensörleri kullanılarak iç mekan hava kalitesi kontrol altında tutuluyor.

Tasarımda Yenilik
Yeraltı otopark alanlarında otopark yönlendirme sistemleri kullanılarak, sürücülerin en kısa sürede boş otopark alanlarını tespit etmesine yardımcı olunuyor. Bu sistem, hem bina kullanıcılarının konforunu artırıyor hem de gereksiz araba kullanımından dolayı CO2 salımını azaltıyor. İnşaat maliyetinin (Elektrik ve mekanik sistemler hariç) yüzde 37’si kadar geri dönüştürülmüş malzeme) ve yüzde 59’u kadar yerel malzeme kullanılarak örnek performans gösterilmiş. 

Torunlar GYO Yön. Kur. Bşk. Aziz Torun:

“Sürdürülebilir bir Gelecek için!..

“Torunlar GYO olarak sürdürülebilir bir gelecek için sosyal ve çevresel sorumluluk anlayışı ile doğaya uyumlu, ihtiyacı kadar tüketen, ekosisteme duyarlı projeler geliştirerek yaşadığımız dünyaya karşı sorumluluğumuzu yerine getirme hassasiyeti içindeyiz. Torium’un almaya hak kazandığı LEED Altın Sertifikası da bu hassasiyetimizin somut bir kanıtı oldu.  Torium’un çevreye duyarlı yaklaşımı ile Türkiye’de bir ilke daha imza atması bizleri oldukça gururlandırdı. LEED Altın Sertifikası çevre duyarlılığımızı daha da cesaretlendirdi. Torunlar GYO olarak bundan sonraki projelerimizde de çevreye duyarlı yaklaşımımızı sürdürmek, öncü ve örnek projeler hayata geçirmek, öncelikli hedeflerimiz arasında yer alacak.”

ERKE Tasarım Genel Müdürü Cemil Yaman (LEED Faculty, LEED AP, BREEAM Assessor):

“Büyük Projelerin Yönetilmesinde Tecrübe Çok Önemli”



“Alışveriş merkezi projelerinde doğal olarak yatırımcı projenin bir an önce bitirilmesini talep ediyor. Bizim de zorluk çektiğimiz asıl nokta inşaat aşaması oldu. Tasarım aşamasında rahat çalıştık, fakat inşaat aşamasında zorlandığımızı söyleyebilirim. Atık yönetimi gibi bazı kredilerin yerine getirilmesi konusunda da zorlandık. Atık yönetiminden kredi alamamamıza rağmen enerji tasarrufundan aldığımız kredilerle bunu telafi edebildik. Türkiye’de Yeşil Bina yapım süreçlerinde bir iki malzeme dışında fazla bir sıkıntı yaşanmıyor. Özellikle sertifikalı ahşap ve yenilenebilir malzeme bulmakta zorluk çekiyoruz. Düşük emisyonlu yapıştırıcı, boya ve mastikleri bulmak mümkün. Yerli üreticiler de artık VOC değeri düşük olan ürünleri üretebiliyorlar...”
“Torium çok büyük bir projeydi ve uzun bir süreçti. Büyük projelerin yönetilmesinde tecrübe çok önemli bir unsur oluyor. Süreçte yaşanan sıkıntıları normale çevirmek, sertifikayı riske etmeden, ekstra maliyet yaratmadan en yüksek sertifikayı elde etmek amaçlandı. Siemens’te ve Torium’da hep minimum maliyetlerle işi tamamlayabildik. Aslında buna sıfır maliyet bile denilebilir. Bugüne kadar bütün Yeşil Bina projelerimde, danışmanlık ve sertifika maliyetlerinin yanında, yatırımcılar belirli bir bakış açısına sahip olduklarından bu işin maliyeti olmamıştır diyebilirim. Artık düşük emisyonlu malzeme ya da verimli klozet seçmek maliyet olmaktan çıktı. Dolayısıyla bu biraz da üreticileri zorlayıp aynı maliyetle daha sağlıklı ve Yeşil Binalara yönelik malzeme üretimini sağlıyor...”

Tüm Binalar Yeşil Yapılacak
“Türkiye’de Yeşil Binalara talep gün geçtikçe artıyor. Bence bundan sonra da özellikle ticari binalar, oteller, sanayi tesisleri, alışveriş merkezlerinden Yeşil Bina olarak yapılanların sayısı artacak. Çünkü burada ciddi anlamda bir kazanç söz konusu. Hem çevreye etkisi az olan binalar yapılıyor, hem sosyal sorumluluklar yerine getiriliyor, hem de yatırımcı, kiracıları, çalışanları ya da müşterilerine çok daha sağlıklı, enerji tasarruflu, işletme maliyeti düşük binalar sağlayabiliyor. Bu konuda kullanıcıların da talepleri artıyor. Bundan sonra tüm binalar yeşil olarak yapılacak kanaatindeyim.”

ERKE Tasarım
Siemens’in Gayrimenkul Yönetimi Departmanı’nda İnşaat Yatırımları Müdürü olarak on yıl çalıştıktan sonra Eylül 2010’da ayrıldım ve eşimle 2007’de kurduğum ERKE Tasarım’da çalışmaya başladım. Siemens’te Türkiye’de ilk LEED Gold sertifikalı bina olan Siemens Gebze Tesisleri inşaatında Proje Müdürü ve Yeşil Bina Uzmanı olarak görev almıştım. ERKE, ağırlıklı olarak elektrik proje, aydınlatma danışmanlığı, enerji verimliliği, Yeşil Bina danışmanlığı, akustik danışmanlığı, enerji modellemesi, gün ışığı modellemesi ve test-devreye alma konularında çalışmalarını sürdürüyor. ERKE olarak ayrıca Türkiye’de LEED eğitimlerini resmi olarak ve USGBC işbirliğiyle veren ilk ve tek firmayız. Resmi olarak verdiğimiz LEED eğitimlerine ilgi hızla artıyor. Mayıs ve haziran ayında düzenlediğimiz bu eğitimin üçüncüsü 17 Eylül tarihinde de tekrarlanacak. Türkiye’deki LEED AP ve LEED Green Associate’ler de bu eğitimlere katılarak krediler kazanabiliyorlar. Bu şekilde Yeşil Bina uzmanları iki senede bir sınava girmeye gerek olmadan sertifikalarını geçerli kılabiliyorlar. ERKE Tasarım olarak LEED Altın sertifikası alan Torium Alışveriş Merkezi ve Wilo Pompa tesis projelerinin Yeşil Bina süreç yönetimini, enerji ve gün ışığı modellemelerini ve test-devreye alma hizmetlerini sağladık. Şu anda da Zincirlikuyu’daki Esin Yapı’nın Istanbloom ofis ve konut binası, yine Zincirlikuyu’da Çalık Grubu’nun ofis binası, Pakistan Karaçi’de Coca Cola fabrikası, Gaziantep’te Prime Development’ın Prime Mall Gaziantep AVM’si, Çankırı’da Gelal Çorap fabrikası, Çebi Yapı’nın ofis ve konut projesi, Amplio Gayrimenkul’ün Sütlüce’deki Hilton Garden Inn projesi, Birleşim Mühendislik’in Birleşim Genel Merkez ve Fabrikası, Uyar Holding’e ait Gebze’deki Workkinn Oteli, Torunlar’ın Mall of İstanbul ve Method Research firmasının Altunizade’deki ofis renovasyonu, Kurtköy’deki Dumankaya Flex Konut projelerinin Yeşil Bina süreç yönetimlerini, enerji ve gün ışığı modellemesi, test ve devreye alma hizmetlerini yürütüyoruz. Ayrıca isimlerini sayamadığımız daha birçok proje için Yeşil Bina Danışmanlığı, Enerji ve Gün Işığı Modellemesi ve Test-Devreye Alma hizmetlerini veriyoruz.”

 

---

R E K L A M