Siemens Gebze Tesisleri

15 Temmuz 2010 | PROJE 1. Sayı (Mayıs - Haziran 2010)

Türkiye'nin ilk LEED Gold sertifikalı binası olan Siemens Gebze Tesisleri, çevreye saygılı, ekonomik ve sağlıklı olması nedeniyle hem fabrikanın hem de personelin verimliliğini artırıyor...
Gebze Organize Sanayi Bölgesi'nde yer alan Siemens Gebze Tesisleri, ofis, üretim ve teshin merkezi olmak üzere toplam 35 bin metrekare kapalı alandan oluşuyor. 2008 yılı Mart ayında yapımına başlanan tesis, 2009 yılı mart ayında tamamlandı. Tesisin tasarım, ihale ve inşaat aşamalarında LEED NC ver2.2 (Leadership in Energy and Environmental Design New Construction ver2.2) kriterleri dikkate alınarak çevreye saygılı, sağlıklı ve ekonomik bir bina inşa edildi. Siemens Gebze Tesisleri tamamlandıktan sonra da LEED Gold Sertifikası almaya hak kazandı.

Amerika Yeşil Bina Konseyi tarafından verilen ve binaların çevreye verdiği zararlı etkileri azaltmak için geliştirilmiş LEED Yeşil Bina derecelendirme sisteminde, derecelendirme değişik puanlama ağırlığına sahip 6 kategoride yapılıyor.

•     Sürdürülebilir Alanlar

•     Su Verimliliği

•     Enerji ve Atmosfer

•     Malzemeler ve Kaynaklar

•     İç Mekan Kalitesi

•     Tasarımda Yenilikler

Siemens Gebze Tesisleri'nde söz konusu 6 kategoride yapılan çalışmalar şöyle özetlenebilir:

Sürdürülebilir Alanlar

İnşaat aktivitelerinden dolayı oluşan çevre kirliliğini azaltmak, toprak kaymasını önlemek, tozumanın önüne geçmek ve su kirliliğini önlemek için, erozyon ve sedimantasyon planı kapsamında inşaat sahasında, saha boyunca geo-tekstil malzemesi ile perdeleme yapıldı. Su kanallarında toprak çökeltme sistemlerinin uygulanması gibi birçok tedbir alındı. Geliştirme yapılacak arazinin organize bölgesinde seçilmesiyle yeşil alanların ve verimli tarım arazilerinin korunmasına yönelik bir strateji izlendi. Tüm personel için optimum servis sayısı konularak toplu taşıma desteklendi ve böylece bireysel otomobil kullanımından kaynaklanan çevre kirliliği ve fosil bazlı yakıt kullanımı azaltıldı. Buna ilave olarak yine otomobil kullanımını azaltmak ve yakın çevreden gelecek personel için bisiklet park alanları, duşlar ve soyunma odaları yapıldı.

Isı adası etkisinin azaltılması ve yeşil alanların korunmasına yönelik, standartların üzerinde açık alan bırakıldı ve bu alanlarda su tüketimi az olan yerel bitkiler ve ağaçlarla yoğun bir yeşillendirme stratejisi izlendi. Yeraltı su kaynaklarını ve kalitesini korumak için sahaya gelen yağmur suyunun sahada toprağa geçmesini ve toprak tarafından emilmesini sağlamak amacıya otoparkta delikli taşlar ve yeşil alan kullanımı artırıldı. Yine aynı amaçla, çatı yağmur suyu depolandıktan sonra bina içerisinde yeniden kullanılması ön görüldü. Su kalitesinin korunması ve artırılması amacıyla, sert peyzaj alanlarına gelen yağmur suyu, yağmur kanalları yerine toprağa yönlendirildi ve burada filtre edilmesi sağlandı. Isı adası etkilerini düşürmek, dolayısıyla soğutma yüklerini azaltmak ve enerji tasarrufu sağlamak amacıyla çatı kaplaması güneş ışınlarını büyük ölçüde yansıtacak özelliklerde beyaz renkli olarak tercih edildi.

Aydınlatma kirliliğinin en az seviyede tutulması için iç mekânlarda bina aydınlatma otomasyonundan faydalanıldı. Dış aydınlatmada ise cephe aydınlatması yapılmadı, çevre ve peyzaj aydınlatması ise ASHRAE standartlarına göre belli sınırlar dahilinde tasarlandı.

Su Verimliliği

Peyzaj alanlarında su tüketimini düşürmek için ithal çim yerine yerel bitkiler; sprinkler sulama sistemi yerine damlama sulama sistemi tercih edildi. Arıtmadan elde edilen su, bahçe sulamasında kullanılıyor. Peyzaj alanlarında şebeke suyu yerine, çatı yağmur suyu ve arıtma sisteminden elde edilen su kullanılıyor. Bu stratejilerin uygulanması ile peyzaj sulamasında yüzde 70 su tasarrufu sağlanıyor. Çatı yağmur suları filtreden geçirilerek ham su deposuna gönderiliyor. Bu su, bahçe sulama ya da yangın tertibatında kullanılacağı gibi yumuşatılarak tüm kampus kullanım suyu olarak da değerlendiriliyor. Su kullanımının azaltılması için düşük debili klozetler, yüksek verimli ve sensörlü bataryalar ile susuz pisuvarlar seçilerek bina kullanım suyunda yüzde 70 tasarruf sağlanıyor.

Enerji ve Atmosfer

Elektrik ve mekanik sistemlerinin tasarlanmasında ASHRAE standartları dikkate alındı. Böylece, bilgisayar destekli enerji modellemesinin sonucu olarak ASHRAE standartlarına göre yüzde 30 enerji tasarrufu sağlanıyor. Ofislerde gün ışığı ve harekete duyarlı ayaklı armatürler, üretim alanlarında ise ışık şiddeti ayarlanabilen armatürler kullanıldı. Gün ışığından en üst seviyede faydalanarak, elektrik tüketiminin düşük seviyede tutulması hedeflendi. Bu kapsamda ofislerde gün ışığını en yüksek seviyede içeriye alacak şekilde giydirme cam cephe, çatıdan zemine kadar bir galeri şeklinde devam eden aynı zamanda iç bahçe görevi gören aydınlık holleri, üretim alanlarında çatıda ışıklıklar yapıldı.

Soğutma klima yüklerini düşürmek ve efektif bir gölgeleme yaparak çalışanların verimini artırmak için ofis cephelerinde güneş kırıcılar tercih edildi. Binaların dış kabukları ısı yalıtımını optimum yapacak şekilde tasarlandı. Özellikle ofis binası, zararlı güneş ışınlarını minimum seviyede, faydalı gün ışığını maksimum seviyede içeri alan özel camlarla kaplandı. Binaların çatı elemanları ve katmanları da yine aynı şekilde ısı iletimini minimum seviyede tutacak şekilde tasarlandı. Binaların soğutma işlemi sırasında chiller gruplarından ve üretimde kullanılan basınçlı hava kompresöründen ortaya çıkan atık ısı ile sıcak su elde ediliyor. Bu şekilde ısıtıcı kazanlar daha az kullanılarak doğal gaz tasarrufu sağlanıyor. Kışın ofislerde biriken ve dışarı atılan kirli sıcak havanın ısısıyla, dışarıdan alınan soğuk hava şartlandırılarak, yazın ise ofislerde biriken ve dışarı atılacak olan serinleştirilmiş kirli hava ile dışarıdan alınacak sıcak hava şartlandırılarak enerji tasarrufu sağlanıyor. Çatılarda, güneş kolektörleri kullanılarak sıcak su elde ediliyor.

Malzeme ve Kaynaklar

Kaynakların ve çevrenin korunması kapsamında inşaat atık yönetimi planına uygun olarak atık sahası oluşturuldu ve geri dönüştürülebilecek atıklar ayrı toplatılarak inşaat atıklarının yüzde 75'i değerlendirildi. Aynı zamanda belediye atık alanına daha az atık gönderilerek çevrenin korunmasına da katkıda bulunuldu. Doğal kaynakları korumak adına, binalarda kullanılan malzemelerin mümkün oldukça daha önceden kullanılmış malzemelerden üretilmiş olmasına önem verildi. Bu kapsamda betonda bulunan uçucu kül, geri dönüştürülmüş demirden yapılan her türlü çelik malzeme, geri dönüştürülmüş ahşaptan üretilen yükseltilmiş malzeme kullanımı tercih edildi. Projede mümkün oldukça yerel malzeme kullanarak, taşınmadan kaynaklanan yakıt tüketimi ve çevre kirliliği de en aza indirildi.

İç Mekan Kalitesi

Çalışanların sağlıklı ve verimli ortamlarda çalışabilmesi için iç mekanlarda taze hava kalitesi ve miktarı ASHRAE 62.1-2004 standardı temel alınarak tasarlandı.

Yeşil Bina Monitörü Kuruluyor

Siemens Gebze Tesisleri'nde Türkiye'de ilk olacak, yeni bir projeye başladıklarını belirten Siemens Gayrimenkul Yönetimi ve İnşaat Proje Yönetimi Kısım Müdürü Cemil Yaman, "Tesislerimizde Yeşil Bina Monitörü sistemi kuruyoruz. Bu sistem binadaki birçok enerji tüketim noktasından bilgileri topluyor ve Siemens Almanya Merkez'e gönderiyor. Almanya Merkez bu bilgileri diğer binalarla karşılaştırıp bize feedback'lerde bulunuyor" diyor.

"Yeşil Bina Monitörü'nün asıl amacı, ne tükettiğimizi ortaya koyup, daha sonra bunlarla ilgili tedbirler almak. Aynı zamanda arızalar varsa onları tespit etmek" diyen Yaman, "Verilerimizi, tüketimlerimizi bu kapsamda inceleyeceğiz. Bir yıllık süre zarfında elimizde ne gibi değerler var ortaya çıkarabileceğiz" şeklinde konuşuyor. Cemil Yaman, şöyle devam ediyor: "Özellikle LEED Yeşil Bina sisteminde enerji tüketimi, ASHRAE 90.1.2007 standardıyla karşılaştırılıyor. Öncelikle bir enerji modellemesi yapılıyor, bu enerji modellemesine tasarım değerleriyle ASHRAE 90.1.2007 değerleri giriliyor ve karşılaştırılıyor. Bu yöntem ile yılda ne kadar enerji harcanacak, bunun karşılığında ne kadar maliyet çıkacak hesaplanabiliyor. Yeşil Binalarda 8 tane ön koşuldan biri de 90.1.2007 standardına göre yüzde 10 enerji tasarrufu sağlamak. Sertifika alınması sürecinde yaptığımız enerji modellemesine göre, bizim enerji tasarruf değerimiz yüzde 30. Tasarım değerlerine göre bunu sağladık, şimdi tüketim değerlerimiz nedir diye baktığımızda, bu yeşil bina monitörü bize ciddi anlamda faydalı olacaktır."

"Yeşil Bina Monitörü, elektrik sayaçlarından,  doğalgaz ve su sayaçlarından yaklaşık 50-60 noktadan enerji, su ve doğalgaz tüketim değerlerini topluyor ve monitöre yansıtıyor. Monitör, binanın girişinde yer alan, gelen misafirlerimizin de gördüğü bir ekran. Günlük olarak ne kadar su, elektrik, doğalgaz tükettiğimiz izlenebiliyor. Aynı zamanda bu değerler dünya üzerindeki benzer binalarla karşılaştırılacak ve etkin bir enerji yönetimi yapmamızı sağlayacak. Yeşil Bina Monitörü, Siemens'in öncelikle kendi binaları için geliştirdiği bir ürün. Ama tabi ki, piyasaya da satışı gerçekleştirilecek."

"Yeşil Binaların üç temel özelliği var; çevreye saygılı, ekonomik ve sağlıklı olması. Çevreye saygılı olması ve enerjiyi verimli kullanması kullanıcıyla doğrudan ilgili olmasa bile, sağlıklı bina, kullanıcıyla bağlantılı bir konu. Personel, masasına oturduğu zaman, kendine özgü bir aydınlatma sistemine sahip, dışarıyı rahatlıkla görebiliyor, günışığını yeterince alabiliyor, soluduğu hava taze ve bol miktarda, yüksek tavanın sağladığı bir ferahlık var. Dolayısıyla çalışırken kendini rahat hissediyor. Çalışan verimliliğini artırıyor ama bunu ölçmek çok zor. Verim artışıyla ilgili somut bir gösterge olarak, hastalanma oranının düşmesini gösterebiliriz."

Cemil Yaman:

Türkiye'deki tek LEED Faculty

"Gebze tesislerimize LEED sertifikası alınması fikri, ilk olarak alman meslektaşlarımızdan geldi. Projede, inşaat proje yöneticisiydim. Bütçesinden kalitesine, zamanında teslimine kadar projenin tamamından sorumluydum. İlk LEED'i duyduğumda, süreçlerimizi nasıl etkileyeceğini bilmediğim için, 'Bütçeyi ne kadar arttırır? Zamana etkisi olur mu?' gibi endişelerim vardı. Sonra Siemens'in standardının bu olacağı ve bundan sonra yapılacak binaların bu standartlara uygun yapılacağı kararlaştırıldı. Biz de çalışmalara başladık. 3-4 ay geçtikten sonra ise konsepti çok sevdim. İnşaatla ilgili ufkumu açtı. İnşaat yönetimine, yapım tekniklerine farklı açıdan ve daha bilinçli bakmamı sağladı. Ben de araştırdım ve kişilere de uzmanlık sertifikalarının verildiğini öğrendim. Bu sertifikaları elde etmeye çalıştım. Bu kapsamda Amerika'ya gittim, LEED AP sertifikası aldım ve Türkiye'de kimsede olmayan, ilk ve tek olan LEED Faculty unvanını aldım. LEED Faculty, Amerika Yeşil Bina Konseyi adına eğitim veren kişiye deniliyor. Profesyonelliğin gerektirdiği her şeyi yapmaya çalıştım. Yani ilk başta çekimser davranmama rağmen, şimdi en önlerdeyim. Bu konsepti en başta destekleyenlerdenim."

Yeşil Bina maliyeti iyi hesaplanmalı

"LEED'e ilk başta uzak durmamın nedenleri arasında maliyet de vardı. Hedef olarak LEED Gold'u aldık. LEED Gold Sertifikası'nın maliyetinin yüzde 1-2 civarında olduğunu çeşitli kanallardan araştırarak öğrendik. Biz de böyle bir planla yola çıktık. Bütçeye yüzde 1 olarak yansıttık ve gerçekten bunun altında kaldık. Maliyetimizi ve zamanımızı etkilemedi. Fakat Yeşil Bina maliyeti ile zaten yapılması gerekli olan karlı, verimli yatırımları iyi ayırmak lazım. Yeşil Bina yatırımına neyi koyup, neyi koymayacağınızı iyi bilmeniz gerekiyor.  Örneğin, kojenerasyonun maliyetini Yeşil Bina maliyetine atarsanız yanlış bir hesaplama yapmış olursunuz. Aynı şey yalıtım konusunda da geçerli. Enerji etkin bir bina ortaya koyacaksanız, yalıtıma gerekli önemi vermeniz şart. Yalıtımın maliyetini de kalkıp Yeşil Bina maliyetine koyarsanız yanlış bir hesap yapmış olursunuz ve Yeşil Bina maliyetini yüksek göstermiş olursunuz."

 

---

R E K L A M