Sürdürülebilir Binalar için Kaçırılan Önemli Bir Fırsat: "Termal Enerji Depolama"

Ercan Başer
Makine Mühendisi, Toprak Akıllı Cephe Sistemleri Ltd. Şti.

Özet:
Binalar, küresel enerji tüketimine önemli katkılarda bulunan ve uzun süredir verimsizlikleriyle iklim değişikliği ile mücadelede en sorunlu alanları oluşturmaktadır. Bu makalede, bina cephelerinin yeniden düzenlenmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) binalara entegrasyonu ve termal enerji depolamanın (TED) kritik ancak ihmal edilmiş rolü ele alınmaktadır. TED sistemleri, güneş ve jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen ısıyı depolar ve ihtiyaç duyulduğunda serbest bırakır. Bu, yenilenebilir enerjinin bol olduğu zamanlarda enerji talebini kaydırmaya, pik talebi azaltmaya ve enerji verimliliğini iyileştirmeye yardımcı olur.

Giriş
Pek çok araştırmaya göre, binalar enerji tüketiminin ve karbon ayak izinin yaklaşık %40'ından sorumludur [1]. Yapı malzemeleri içindeki gömülü (embodied) karbon emisyonu, bina yapım süreçleri ve kullanım ömürleri dikkate alındığında çevresel etkileri bu orandan çok daha büyüktür. Dolaysıyla iklim değişikliğinin azaltılması için sürdürülebilir binalar çok önemli bir yer tutmaktadır.

Binaların çoğunluğu konut (yaklaşık %75), geri kalan ise konut dışı (ticari ve kamu binalar) yapılardır. Bununla birlikte, ticari binalar konutlardan daha fazla enerji yoğun olduğu için enerji tüketiminin yaklaşık üçte biri konut dışı binalarda, üçte ikisi konutlarda gerçekleşmektedir [2].

Binalarda tüketilen nihai enerjinin ve buna bağlı emisyonların yaklaşık %75'i ısıtma ve sıcak su ihtiyacı ile ilgilidir. Bu orana soğutma da ilave edildiğinde (2021 yılında, mekân soğutma talebi 2020 seviyelerine göre %6,5 artarak son kullanımlar arasında en büyük talep artışını temsil etmiştir.) bina enerji tüketiminin yaklaşık %75-85 oranını “termal” ihtiyacının oluşturduğunu söylemek mümkündür [3].

Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) açısından önemli ilerlemeler sağlanmaktadır. Binalarda yenilenebilir elektrik kullanımı esas olarak elektrik şebekesi aracılığıyla sağlansa da giderek artan sayıda bina, fotovoltaik paneller (PV) de dahil olmak üzere yerinde sistemler (on-site) kullanmaktadır. Sürdürülebilir binalar, yaklaşık sıfır enerjili binalar (NZEB) ve sıfır emisyonlu binalar (ZEB), enerji verimliliği ve çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli adımlar olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu konuda istenen düzeyde ilerleme kaydedildiğini söylemek zordur. Bu tür binaların tasarımı ve inşası, enerji verimliliği ve karbon ayak izi azaltma amacıyla teşvik edilmektedir fakat birçok bina hâlâ geleneksel yöntemlerle inşa edilmekte ve enerji tüketiminde ciddi israflara neden olmaktadır.

devamı için tıklayınız...