Yeşil Bina Dergisi 9. Sayı (Eylül-Ekim 2011)

YEŞİL BİNA / EKİM 2011 26 GÖRÜŞ Yeşil Binalarda Akustik Tasarım, Bütünsel Akustik Tasarımın Bir Parçasıdır Farklı işlevli yapıların yapı ruhsatı alama- masına kadar gidebilen bu şartlar önce- likli olarak yapının inşa edileceği ortamın çevresel gürültüden etkilenme düzeyle- rini değerlendirir. Bu duruma bir örnek, ülkemizde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yürürlükte olan “Çevresel Gürültünün Değerlendiril- mesi ve Yönetimi Yönetmeliği”nde, yeni konut alanlarının planlanması aşaması için tanımlanan “gürültüye maruz kalma kategorileri”dir. Kategoriler yönetmelikte aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır: Kategori A (L gündüz cinsinden < 55 dBA) Alanı: Bu kategorinin en üst sevi- yesindeki gürültü, rahatsızlık verici dere- cede değildir. Planlama kararı verilirken gürültü, belirleyici faktör olarak değerlen- dirmeye alınmaz. Kategori B (L gündüz cinsinden 55-64 dBA) Alanı: Planlama kararlarında, gürültü seviyesi göz önüne alınır. Gürül- tüye karşı gerekli tedbirler alınarak plan- lama kararı verilir. Kategori C (L gündüz cinsinden 65-74 dBA) Alanı: Planlama kararı genellikle verilmez. Ancak kamu yararı gerektiren hallerde, daha sessiz bir yer bulunama- ması nedeniyle, izin verilmek zorunda kalınması halinde arka plan gürültü sevi- yesi göz önünde bulundurularak, gürül- tüye karşı tedbirler alınır. Kategori D (L gündüz cinsinden > 74 dBA) Alanı: Planlama kararı verilmez. Tanımlanan kategoriler bağlamında, yeni yapılacak konut, rezidans ve bün- yesinde konut alanı bulunan karma kul- lanımlı diğer projeler için daha planlama kararı aşamasında, inşa edilecekleri ara- zinin çevresel gürültü etkilenim düzeyinin belirlenerek raporlanması gerekmektedir. Bu gereklilik yapının “Yeşil Bina Adayı” olup olmamasına göre değişiklik göster- mez. Çünkü burada söz konusu olan, kullanıcılar için öngörülen ve Yeşil Bina sertifikasyonlarına bütünüyle dahil edil- memiş işitsel konfor koşullarını da içeren “Bütünsel Akustik Tasarım”dır. Y eşil Bina sertifikasyonları her ne kadar uygulanması zorunlu sis- temler olmasalar da, söz konusu sertifikasyonların ulusal ve uluslararası platformlarda dikkate alınma oranları git- tikçe artış göstermektedir. Bunun nedeni ekolojik ve ekonomik şartların, yapılar için birer “gönüllü zorunluluk” haline dönüşmeye başlamasıdır. Sürdürülebilir yapılarda akustik tasarım ölçütleri de kul- lanıcıların işitsel konforunu iyileştirmeye yönelik olarak sertifikasyonların içeriğine “belirli oranlarda” dahil edilmiş, hatta bazı tipolojilerde sertifika ön koşulu olarak tanımlanmıştır. Örneğin LEED sertifikas- yonunda, okullar bu kapsamdadır. Uluslararası Yeşil Bina konseyleri- nin, kendi bünyelerinde oluşturdukları sertifikasyonlarında (LEED, BREEAM, DGNB vb.) öne sürdükleri akustik şartlar, genelde yine kendi ülkelerinde yürürlükte olan yapı kodları ve yönetmeliklere dayan- dırılmaktadır. Ancak akustik tasarıma bütünsel olarak bakıldığında, her sertifi- kasyon sisteminin kapsamına dahil ettiği yapı tipolojilerinin değişiklik göstermesi ve bu sertifikasyonlarda tanımlanan akustik gerekliliklerin ağırlıklarının farklı olması nedeniyle Yeşil Bina akustik tasarımının kullanıcılar için sağlanması gereken akus- tik konfor koşulları kapsamında, sadece bir “bölüm” olarak değerlendirilmesi daha geçerli bir yaklaşım olacaktır. Bu bağ- lamda Yeşil Binalar için, yönetmelikler ve gerekli diğer akustik standartlar da baz alınarak optimum akustik tasarımın diğer gerekliliklerini de yerine getirecek çalışmaların yapılması gerekir. Sertifikasyonların, uygulanması zorunlu sistemler olmamasına karşılık, gerek Yeşil Bina gerek yeşil olmayan binalar için ulusal ve uluslararası yönetmeliklerde kapsamları gittikçe genişletilen çevresel ve mimari akustik şartlar bulunmaktadır. Arda Yavuz Y. Mimar, Akustik Uzmanı - Proje Müdürü ERKE Tasarım Mühendislik San. ve Tic. Ltd. Şti. arda@erketasarim.com