Yeşil Bina Dergisi 7. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

YEŞİL BİNA / HAZİRAN 2011 31 nZEB binalarda binanın net enerji ihti- yacı azaldığı için toplam enerji verimliliği geleneksel binalara göre çok daha önemli hale gelmektedir. Bu nedenle entegre bina tasarımına ve binanın çevre ile daha uyumlu bir duruma getirilmesine ihtiyaç vardır. Diğer bir ifadeyle tasarım, enerji tasarrufundan enerji optimizasyonuna doğru kaymalıdır. Öte yandan Türkiye’de güneş radyasyonu ve güneşlenme süre- leri fazla olduğundan, bu tür binalar iyi yalıtıldığından ve iç yükler giderek arttığı için aşırı ısınma tehlikesi çok yüksek ola- caktır. Çünkü mart ayından ekim ayına kadar cam yüzeylerden içeri giren güneş radyasyonu yüzlerce W/m 2 ’yi bulmakta- dır. Burada mimaride uygun malzeme seçimi ve gölgeleme ilk adımdır. Kalan soğutma ihtiyacı aktif ve pasif sistemlerle karşılanabilir. Isı pompası teknolojileri düşük enerjili binalar için uygun cihazlardır. Isı pom- palarının performansı, ısıtma ve soğutma sistemlerine önemli ölçüde bağlıdır. Yenilenebilir enerji teknolojilerinin ve ısı pompalarının verimli biçimde çalıştı- rılabilmesi için sulu döşemeden düşük sıcaklıklı ısıtma, yüksek sıcaklıklı soğutma sistemleri günümüzde anahtar teknoloji - dir. Örneğin Şekil 6’da ısı pompalarının akışkan sıcaklığına bağlı olarak sezonluk performansı görülmektedir. Görüldüğü üzere ısıtmada, sistemde dolaşan su sıcaklığı düştükçe ısı pompasının perfor- mansı yüzde 50’ye kadar artmaktadır. Enerji verimliliği bağlamında çoğu iklim bölgelerinde ve yılın çoğu zamanlarında dış havalandırma havası klima santrali içinde evaporatif soğutma ile soğutulabilir. Bu durum hem havanın neminin yüksel- mesini önler hem de enerji ekonomisi sağlar. Sonuç Yukarıda açıklandığı üzere AB 2018’den sonra yeni binaların net sıfır enerjili (nZEB) binalar olmasını hedef- lemektedir. Yine açıklandığı üzere bu binaların yapılması çok büyük yatırımlar gerektirmemektedir. Bu bağlamda, bina kabuğunun performansının artırılması (ısıtma, soğutma ve havalandırma yük- leri minimize edilmeli), kalan yükler için free cooling, ısı geri kazanım, ısıl depo- lama, doğal havalandırma, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, yüksek verimli HVAC sistemleri kullanımı, test, ayar, dengeleme vb. yapılması gerekir. Şekil 6. Isı pompalarının sezonluk performansı Bütün bunlar HVAC sistemlerinin kapa- sitelerini düşürdüğü için böylesi binaların ilk yatırım maliyetlerinin yüksek olacağı şeklindeki değerlendirmeler doğru olma- makta, buradaki ilk yatırım maliyeti artışı yüzde 10 mertebesini geçmemektedir. Ayrıca CO 2 salımları minimize edildiği için bu binalar çevre dostu binalar olurlar. Kaynaklar [1] ASHRAE Standard 90.1, Energy Standard of the Buildings. [2] EN 15603; 2008 Energy Performance of the Buildings- Overall Energy Use and Definition of Energy Ratings. [3] Kurnutski vd, “How to Define Nearly Net Zero Energy Buildings”, Rehva Journal, May 2011. [4] Handel C, “ Ventilation with Heat Recovery is a Necessaty in Nearly Zero Energy Buildings”, Rehva Journal, May 2011.