BAU Teknolojileri Dergisi 7. Sayı (Ocak-Şubat 2023)

CEPHEDER / Başkan 41 BAU TEKNOLOJİLERİ • Ocak-Şubat / 2023 kullanım planlaması ve riskten kaçınma gibi önlemlerle azaltılabilir. Bununla birlikte, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerdeki hızlı kentleşme, bina inşaatı üzerinde ekstra baskı oluşturduğundan ve deprem risklerini azaltmaya yönelik önlemlere genellikle düşük öncelik verildiğinden, riskler giderek artmaktadır. Yukarda verilmiş olan genel politikanın sadece bir parçası olan Yapı/Deprem yönetmeliği, teknik kişiler tarafından kullanılacak teknik bir belge olmasına rağmen, bu yönetmeliğin yasalaştırıl- masından, yönetilmesinden, uygulanmasından ve gözetilmesinden sorumlu olan paydaşlar, halktan ulusal hükümete kadar farklı düzeylerde ve çok geniş bir kesimi kapsamaktadır. Yasal hükümler yapı yönetmeliğini zorunlu kılsa da ve buna uyulmaması yasal işlemlere tabi olsa da tek başına kontrol bunun uygulanması için pratik bir yakla- şım değildir. Bu gerçek, dünyanın farklı gelişmekte olan ülkelerinde yapı yönetmeliğinin uygulanma- sında yaşanan aksaklıklarda gözlemlenebilir. Bu nedenle, tek başına kontrol, proje, imalat ve denetleme safhalarında etkili olsa da bu süreç- lerin tek bir çatı altında toplanması ve sonradan kullanım sürecinde, bina sahipleri ve kamuoyunun (kullanıcı) bu denetleme faaliyetine uyumlu bir şekilde çalışması ve dahil edilmeleri zorunludur. Örneğin, kanunun uygulanmasına uymayan uygu- layıcı kurumlar veya belediye yetkilileri adalete teslim edilebilir ancak binlerce ev sahibine ceza verilmesi pratik değildir. Bu nedenle bu süreç tüm paydaşların gönüllü katılımı ve uyumu ile yönetil- melidir çünkü tek başına kontrol zamanla etkisini yitirmektedir. Süreçlerde uyum, farkındalık (eğitim) olmadan elde edilmesi maalesef zordur. Binada deprem ris- kini azaltacak pratik önlemler kendisine anlatılmış ve farkında olan bir ev sahibi, deprem tehlikesi altında sadece maliyet değil, aynı zamanda hayat kurtaran standardı takip etmeyi tercih edecektir. Korunmasız binalarda oturmanın, yaklaşmakta olan felaketinin farkında olan kamuoyu, yalnızca bina yönetmeliği hükümlerine uymakla kalmaz, aynı zamanda, daha yüksek standarda sahip inşaat sektörü için de talep yaratacaktır. Bu nedenle, bilinçlendirme ve kapasite geliştirme birbiriyle iliş- kili görevlerdir ve kilit bileşen olarak yer alırlar. n