BAU Teknolojileri Dergisi 7. Sayı (Ocak-Şubat 2023)

27 BAU TEKNOLOJİLERİ • Ocak-Şubat / 2023 olumsuz etkiyi azaltmak, korozyonu durdurmak ve dolayısıyla yapının durabilitesini (dayanıklılığını) arttır- mak mümkündür. Bu amaçla aşağı- daki işlemler sırasıyla uygulanabilir. Korozyonun ilerlemesini kesmek için; - Mevcutta betona sürülmüş kireç, alçı, boya, badana kaldırılarak atılır. - Pas payını atmış, demir donatıları açığa çıkan yerler kırılır, kazınır. Beton yüzeydeki, tüm gevşek parçalar temizlenerek, atılır. - Betona ve demire korozyon önleyici, aderans arttırıcı Emülzer Permo Chim Monocorr uygula- nır. SÖYLEŞİ donatı taşıma kapasitesinin % 66’sını kaybetmektedir. Korozyon (paslanma) oluşumunu kısaca şöyle özetleyebiliriz. Başlangıçta betonun ph değeri 12-13’ler seviyesinde, demi- rin ph değeri ise 6-8’ler civarındadır. Beton pas payının yetersiz olması, asidik etkiler, su yalıtımı eksiklikleri vb. sebeplerle, zamanla su betona ve donatıya ulaşır. Betonda elektro-kim- yasal bir reaksiyon oluşur. Betonun ph değeri 5 ila 9 arasına indiğinde, buna bağlı olarak demir donatı 250 mikron/yıl (0,25 mm/yıl) şişerek, genleşir. Pasivasyon (inşaat demi- rinin etrafında) tabakasını atmaya başlayarak, betonda yanal gerilmeler oluşturur. Beton ise rijit bir yapıya sahiptir. Yanal gerilmelere daha fazla dayanamayan beton, en zayıf olduğu yerde şişerek, parça kopmasına ve kesit kaybına sebebiyet verir. Örne- ğin; inşaat yapım sırasında 16’lık olan inşaat demiri şişerek, parçalanır ve 18’lik bir demir çapına erişir. Donatı çapındaki bu 2mm’lik artış için, beton da yer açma gerilmeleri, çat- lakların oluşumunu başlatır. (Demir daha esnek olduğu için büzülme ve genleşme hareketini kısmen yapabilir. Oysa beton rijittir. Bu gerilmeleri kar- şılayamadığı çatlar.) Genelde kendisini dikey çatlaklar olarak gösteren korozyon (paslanma) hasarlarının deprem ile ilgisi yoktur. Zaman içinde taşıyıcı elemanlarda (kolon, kiriş, betonarme perde) yapısal hasarlar oluşmaktadır. Yapılarda bodrum ve temel en fazla yüke maruz kalan yerlerdir. Ayrıca yapının oturması, deprem gibi salı- nımlar esnasında en çok moment alan yerlerdir. Suya maruz kalan yerlerdir. Bu nedenle onarım işlerine bodrum katından başlanılması daha doğru olacaktır. Demirde başlamış olan koroz- yonu eski haline getirmek mümkün değildir. Ancak korozyonun yarattığı - Üzerine, polimer katkılı yapısal kalın tamir harcı, EM 80 T uygu- lanır. - EM 80 T kürünü tamamladıktan sonra, Emülzer EM 70 T ince tamir harcı uygulanır. - Betonda hasar olsun veya olmasın tüm yüzeylerde, korozyon inhibi- törleri uygulanmalıdır. İnhibitör başlamış korozyonu önleyip, donatıyı eski haline getiremez. Ancak hızını, etkisini yavaşlatır. Emülzer Saysilox ve Emülzer Cliolite’i brüt beton bırakılan, bodrum katları, iskeleler, istinat perdeleri gibi yerlerde de uygula- mak mümkündür. - Sıva istenirse sıva yapılır. - İstendiği takdirde, sıva üzerine