Yeşil Bina Dergisi 6. Sayı (Mart-Nisan 2011)

51 N‹SAN 2011 / YEfi‹L B‹NA Anerji, enerjinin bu durumunu ifade eder. E¤er uygun bir ekserji kullan›m› bulunamaz- sa, örne¤in binalarda üretilen at›k ›s› (enerji- nin düflük kaliteli k›sm›), mevcut enerji kulla- n›m flekli çevreye at›lmaya devam edilirse, geri dönülemez biçimde çevre üzerinde etki- leri olmaya devam edecektir. Bir binan›n ›s›tma ve so¤utma ihtiyac›n› karfl›lamak için gerekli enerjinin ekserji bile- fleni çok düflüktür. Bunun nedeni konfor flartlar› olan 20-24 °C’nin çevre s›cakl›¤›na çok yak›n olmas›d›r. Buna karfl›n geleneksel sistemlerde yüksek kaliteli enerji (örne¤in fosil yak›tlar) düflük ekserjili olan bu ihtiyac› karfl›lamak amac›yla kullan›lmaktad›r. Eko- nomik ve çevresel aç›dan bak›ld›¤›nda ekser- ji, endüstride yüksek ekserjili üretim (örne- ¤in elektrik üretimi) için kullan›lmal›d›r. fiekil 1’de binalar ve endüstri için arzu edilebile- cek bir enerji/ekserji ak›m flemas› görülmek- tedir. Buradan, binalarda düflük kaliteli (ör- ne¤in at›k ›s›) veya bedava (örne¤in günefl enerjisi) enerji kullan›lmas› gerekti¤i sonucu ç›kar›l›r. Yüksek kaliteli enerji ise proses, elektrik üretimi gibi enerjinin daha yararl› formlar› için kullan›lmal›d›r. Örne¤in binalar- da, elektrik santrallerindeki at›k ›s›lar›n kulla- n›m› bu amaca hizmet eder. Bu yönüyle bak›ld›¤›nda dünya enerji tü- ketiminin yüzde 30’undan fazlas›n› gerçek- lefltiren binalarda önemli düzeyde enerji ta- sarruf potansiyeli bulunmaktad›r. Ekserji analizi, mevcut enerji temin zincirinin verim- lili¤inin yükseltilmesine önemli katl› sa¤laya- cakt›r. Bu süreç ayr›ca, yeni teknoloji ve kon- septlerin gelifltirilmesine katk› sa¤layacakt›r. Günümüzde genelde çabalar, binalar›n enerji ihtiyaçlar›n›n azalt›lmas›na yöneliktir. E¤er bu durum gerçekten sa¤lanabilirse bundan sonraki ad›m, kalan net termal enerji ihtiyac›n›n düflük kaliteli enerji ile kar- fl›lanmas› olmal›d›r. Bu gerçeklefltirildi¤i öl- çüde küresel fosil enerji ihtiyac› önemli ölçü- de azalt›labilecektir. Ancak bu süreç için araçlar, rehber kitaplar, öneriler, en iyi uygu- lamalar›n gösterilmesi, bilgisayar programla- r› vb. gelifltirilmesi gerekmektedir. Bu yön- deki çabalar›n yaln›z teknik alanda de¤il, po- litik alanda da sürdürülmesi gerekir. Ekserji konsepti yönünden ilerleme kaydedilebilme- si için toplam CO 2 emisyonlar›n›n önemli öl- çüde düflürülmesi mümkündür. Bu yeni konsept gelecekteki bina sto¤unun dönüflü- münü de sa¤layabilecektir. 3. Gelecekte yap›labilecek çal›flmalar Bina sto¤unun enerji ve ekserji kalitesinin yükseltilmesi için yap›labilecek çal›flmalar afla¤›da özetlenmifltir. • Kombine enerji/ekserji analizleri yap›lmal›d›r • Düflük ekserjili da¤›t›m için optimizasyon süreçleri gerçeklefltirilmelidir • Yerel, yenilenebilir enerji teknolojilerinin gelifltirilmesi ve kullan›m›n yayg›nlaflt›r›lmas›, yeni bilgisayar programlar› gelifltirilmesi sa¤lanmal›d›r • Bina ekserji veriminin art›r›lmas›na yönelik daha iyi kontrol ve otomasyon sistemleri gelifltirilmelidir • Uzun vadede sürdürülebilirlik ve ekonomik çözümler için ekserji anahtar göstergedir • Binalarda iç konfor flartlar› mümkün olan en düflük ekserji talebi ile karfl›lanmal›d›r. fiekil 1: Binalara ve sanayiye enerji/ekserji ak›m›