Yeşil Bina Dergisi 6. Sayı (Mart-Nisan 2011)

Geridönüflümle sürdürülebilirlik ‹sviçre geridönüflümlü beton bina konusunda öncüdür. Foto¤rafta görülen Zürih Hirzenbach Okulu’nun spor salonu ve çocuk bahçesi de geridönüfltürülmüfl betondan yap›lm›flt›r. Geridönüfltürülmüfl beton kullanmak, her durumda, çak›l sto¤unun yetersiz, yüksek miktarda y›k›m malzemesinin ise mevcut oldu¤u anlam›na gelir. 38 YEfi‹L B‹NA / N‹SAN 2011 SINIR ÖTES‹ gün sonra sonuç verir. Ayr›ca bütün çimento fabrikalar› bütün çimento çeflitlerini üretmez- ler. Yani ekolojik olarak avantajl› bir çimento, ekolojik olarak dezavantajl› olarak bir yerden bir yere tafl›nabilir. Bu durum ekolojik moti- vasyonlu bir yap› için önerilmez. Yani uygula- mada, bir mimar beton teknolojisiyle ilgili do- nan›ml›ysa, ekolojik olarak avantajl› olan for- mülü bulmas› daha kolay olacakt›r. Beton yap›larda geri dönüflüm Almanya’da asfalt, beton, tu¤la ve yol ya- p›m› malzemelerinde kullan›lan hammadde- lerden y›lda 450 milyon ton m›c›r üretilir. Ya- zarken, tahmin edilebilecek bir gelecekte mi- neral yap› malzemelerini üretecek kaynakla- r›n tükenecek olmas› inan›l›r gelmiyor ancak potansiyel maden alanlar› için yar›fl›lmas› mi- neral hammaddelerin bulunabilirli¤ini azalt›- yor. fiu anda Almanya’da 72 milyon ton geri- dönüflümlü mineral yap› at›¤› üretime sokulu- yor ancak bu rakam yüzde 70’lik geri dönü- flüm kotas›n›n alt›nda ve tamamlamak için flu anki talebin yüzde 10 daha fazlas›n› geridö- nüflüme sokmak gerekiyor. Beton yap›larda yeflil beton geridönüflümü ve kuvvetlendiriflmifl beton geridönüflümü ta- bir edilen art›k beton ve art›k su kullan›m› aras›nda fark vard›r. Yeflil beton geridönüflü- münde, kullan›lmam›fl veya fabrikaya geri gönderilmifl betonlar üretim sürecine tekrar dahil edilir. Kuvvetlendirilmifl beton, binalar y›k›l›rken, süreçten sonra ufalanm›fl çak›l ola- rak beton yap›m›nda tekrar kullan›labilir (kuv- vetlendirilmifl beton geridönüflümü). Çevre koflullar›na ve niteli¤ine ba¤l› olarak, yüzde 45’e kadar çak›l, geridönüfltürülmüfl malze- me yerine kullan›labilir. Ancak bu her zaman önemli bir enerji tasarrufu sa¤lamaz. Nakliye uzakl›¤› gibi flartlara ba¤l› olarak, geri dönü- flümlü beton için tüketilen ana enerji, bir ba- k›ma çak›l kullan›lan betonlara göre daha yüksektir. Ancak ço¤u örnekte, en iyi seçenek yap› malzemelerini de¤il, binay› tekrar kullanmak- t›r. Beton perde sistemleri bina de¤iflse bile do¤al dayan›kl›l›¤› ve göz ard› edilemeyecek kuvvet düzeyi sayesinde kullan›lmaya devam edebilir. Berlin’in Mitte bölgesinde, sanat ga- lerisine çevrilen eski “Reichsbahnbunker Fri- edrichstrasse” gibi örnekler gösteriyor ki, flüphe halinde, varolan binalara uygulanan yarat›c› iyilefltirme çal›flmalar› sürdürülebilir binalara, ekolojik bina malzemelerinin niteli- ¤ine ba¤l› olan karmafl›k hesaplardan daha fazla fayda sa¤layabilir. Özet ‹nflaatlarda kullan›lan mineral hammadde- ler gerçekten k›t olmasa da bu malzemeleri mümkün oldu¤unca verimli kullanmak akla yatk›nd›r. Böylece bina malzemelerinin hem üretimi hem kullan›m› onlarla yap›labilir. Eko- lojik profil, binalar›n çevresel kalitelerini ölç- mede kullan›labilir ama malzeme seçimi salt ekolojik kriterlere göre yap›lmamal›d›r. Teknik performans ve dizayn kalitesi de en az o kadar önemlidir. Beton örne¤i gösteriyor ki mimar- lar, tasar›mlar›n›n bina malzemelerinin kalite- sinden yararland›¤›n› kabul ettirip, beton tek- nolojisindeki ana faktörlere aflinal›klar› saye- sinde yüksek performasl› ve ekolojik olarak avantajl› malzeme seçerek sürdürülebilir bina- lara katk›da bulunabilecek konumdalar. Çimentonun 1996-2006 aras›ndaki eko-profilinin de¤iflimi Küresel ›s›nma potansiyelinde % 20, asidifikasyon potansiyelinde ise % 45 oran›nda azalma gözlemleniyor. (Veri, Verein Deutscher Zementwerke’den al›nm›flt›r.) Zürih, Hirzenbach’taki okul kompleksi