Yeşil Bina Dergisi 48. Sayı (Mart-Nisan 2018)

yesilbinadergisi.com Yeşil Bina / Mart - Nisan 2018 37 Enerjinin giderek, artarak pahalandığı, fosil kaynakların azaldığı-sorunlarının arttığı, iklim değişikliğin en net şekilde yaşandığı günümüzde zaten zorunlu olarak mevcut tesis ve işletmelerin enerji-su tüketimlerinin optimizasyonu, sürdürülebilir yüksek performanslı tesis ve işletmeler için yapılan enerji verimliliği iyileştirme çalışmalarının etkisinin ve geri dönüş sürelerinin doğru olarak takip edi- lebilmesi, işletme-bakım giderlerinin azal- tılması, konforun sağlanmasına yönelik ucuz, doğrudan amaca-hedefe-işletmeye uygun-hızla uygulanabilen modüler, kolay kullanılabilir, esnek-genişleyebilir dona- nım ve yazılımların gerekliliği ortaya çık- mıştır. YEŞIL BINA IÇIN OLMAZSA OLMAZ “ENERJI İZLEME VE YÖNETIM SISTEMI” Özellikle Yeşil Bina uygulamalarında, tasarım-proje-uygulama sonrası enerji tüketiminin hesaplanan, projelendirilen, uygulanan, otomasyonla, bina enerji yönetim sistemi ile uyumlu-doğru çalı- şıp çalışmadığı ancak “enerji izleme ve yönetim sistemi” ile belirlenebilir. Ayrıca tasarımda, uygulamada ve otomasyon senaryolarında bir hata varsa, ortaya çıkarılır. Gerçek Yeşil Bina uygulamalarında çatıya ve binaya entegre güneş elektrik panelleri, güneş elektrik pilleri, güneş duvarı, güneş kolektörü, çatıda rüzgar türbini, kojen-trijen, ısı pompası, termal ve buz deposu vb. kullanımının artması- yaygınlaşması ile hem enerji tüketiminin hem de enerji üretiminin ölçülmesi, faz- lasının satılması veya başka tüketicilerle (blockchain ile enerji ticareti) paylaşıl- ması için enerji izleme ve yönetim sistemi kurulması zorunludur. “ENERJI PERFORMANS SÖZLEŞMELERI (EPS)” VE “ÖLÇME-DOĞRULAMA (Ö&D)” Ülkemizde de 28 Mart 2018’de “torba yasa” ile kanunlaşan ve öncelikle kamuda başlayacak olan, dünyada bilinen adıyla “ESCO/Enerji Servis Şirketleri” ve “Enerji Performans Sözleşmeleri (EPS)” uygula- malarında, uygulama öncesi performans hesaplarının yapılması ve finansmanının uygulama sonrası sağlanacak olan enerji tasarruf-verimlilik üzerinden karşılan- ması, enerji verimliliği uygulamalarının risk analizini ve uygulama sonrası çift taraflı (hem enerji verimliliği hizmet/ürün tedarikçisi, enerji servis firmaları/ESCO hem de kurum-tesis-işletme sahipleri için), tesis ve işletme enerji performansı takibini-izleme sistemini, hatta “TS EN 50001 Enerji Yönetim Sistemi” kurul- masını da kaçınılmaz kılmaktadır. Bu zorunluluk modüler, özel tasarlanmış cihazlarla veya anlık-periyodik bina enerji etütlerinin, sürekli ve gerçek zamanlı enerji performans izleme ve analizi ile “Ölçme ve Doğrulama (Ö&D)” yapabilen kapsamlı-hızlı yazılımlara evrimleşmesini de gerekli kılmıştır. Tek noktadan mev- cut enerji analizörü ile tüketim takibinin yerini, dağıtık şekilde uygulanmış birçok noktadan ve sensörlerden alınan verilerin analizi (bina-kat-ünite-nokta bazında), geçmiş zamanlı enerji performans eği- limleri ve ileriye dönük enerji tahminlerin yapılmasında kullanılan akıllı-öğrenen algoritmalar almıştır. Enerji tüketim-kullanım eğilimlerinin kaydedilmesinin yanında esas olarak tesis ve işletme yöneticileri, enerji yöneticileri, işletme-bakım teknisyenleri ve finansal uzmanlar tarafından anlaşılır ve pratik- kullanılır kılınması, optimizasyon yapabil- mesi, operasyonel olarak hızlı kullanılması çok önemlidir. Ancak maalesef hâlihazırdaki mev- cut enerji izleme sistemlerinin birçoğu (sadece enerji ölçme sayaç ve analizör özelliği olan ve bunun için yapılmış olan, kendisi dışında diğer cihaz ve proto- kollerle haberleşemeyen, haberleşmesi pahalı olan, kullanıcı dostu arayüzü, hazır raporlama-analiz modülleri olmayan vb.), sonucu net ve anında hızlı görme-kar- şılaştırma-hesaplama-değerlendirme yapamadıkları için, toplanan ham veri- leri uygulanabilir-raporlanabilir-faydalı- istenen doğru analiz formatına sokama- maktadır. Özellikle yaygın-fazla ve büyük tesis- leri olan, hızlı reaksiyon almak ve anında müdahale yapmak zorunda olan, bu enerji ölçüm-izleme ve analizleri değer- lendirerek “Enerji Performans Garantisini (EPS)” veren, uygulama sonrasında da garanti edilen performans ölçümlerinde ölçme ve doğrulama yapmak zorunda olan tüm kurum-kuruluş-tesis-ESCO-ürün firmasının, bu kabiliyet ve kapasitesi olan, bu konularda saha-tesis-cihaz-uygulama birikimi olan, mümkünse yazılım ve dona- nımı entegre-kompakt olarak kendi geliş- tiren, enerji üretim izleme ve yönetme sistemlerini birçok noktada yapan, bilen, üretim ve tüketimi entegre edebilen “Enerji İzleme ve Yönetim Sistemleri”nin tercih edilmesi çok önemli olacaktır.