Yeşil Bina Dergisi 33. Sayı (Eylül-Ekim 2015)

ve başlatan noktalar olarak da karşımıza çıkmaktadır; ❯ Yeşil hastane yapmanın, ilk yatırım maliyetini ciddi şekilde artırdığına dair önyargı ❯ Hasta memnuniyetinden ödün verme - den Yeşil Bina yapılamayacağına dair önyargı ❯ Hastane gibi özellikli yapıların tasarımı ve inşaatı “genelde” diğer binalara göre “daha üst düzeyde” ilgi, bilgi ve tecrübe gerektirdiğinden, sertifika bakış açısının zaten tasarım ve inşaat sürecinde dik - kate alınıyor olması, yatırımcının serti - fikanın somut getirileri konusunda ikna olmaması ❯ Hastane binaları için LEED’in nispe - ten yeni bir sertifika olması, ülkemizde henüz tamamlanmış bir örneğinin olmaması, hastaneler için prosesleri dikkate alan uluslararası alanda kabul görmüş diğer sertifikaların halihazırda var olması ❯ Hastanelere özel bina, proses, sağlık emniyet yönetmeliklerinin hasta sağ - lığına özel riskleri çok ön planda tut - ması ve Yeşil Bina bakış açısıyla ortaya konulan olası yenilikçi fikir, ürün veya hizmetlerin genel kabul görmeden önce birçok testten geçmesi zorunluluğunun var olması ❯ Ofislerde veya genel bina tasarımında geçerli olabilecek doğal havalandırma gibi birçok fikrin, hastanelerde hijyen ve hastalık riski bakış açısıyla kabul görmemesi ❯ Enerji ve su tüketim değerlerinin faz - lalığı (Hastaneler diğer ticari binalara göre yaklaşık 2 kat daha fazla enerji harcarlar) ❯ Havalandırma seviyeleri (Diğer ticari binalara göre ortalama 1.5 - 3 katı daha fazladır) ❯ Hemen hemen tüm sistemlerin yedekli ve tasarım emniyet faktörünün yüksek olması ❯ Yaşam döngüsü yaklaşımındaki farklılık (Mesela yaşam ömrünü tamamlaması beklenmeden iç dekorasyonun yenilen - mesi gerekliliği) ❯ Hastane iç ortamında kimyasal kulla - nımı ❯ Hastanelerin 7/24 işletiliyor olması ❯ Atık miktarının fazlalığı ve çeşitliliği. Ülkemizde bugün itibariyle yeni inşa edilmiş ve LEED sertifikası almış bir has - tane bulunmuyor. Ancak, Amerika’da LEED sertifikası almış sınırlı sayıda has - taneler üzerinde yapılan bir çalışmada, hastane yatırımcılarının bu konuya ilgisinin ana nedenleri olarak öncelik sırasına göre aşağıdaki maddeler sıralanmış: 1. Topluma ve sektöre liderlik etmek 2. Bina kullanıcılarının (hastaların ve çalı - şanların) sağlığı ve güvenliği 3. Topluma olan yararı - sosyal sorumluluk 4. Çevresel performansı (Olumsuz etkileri minimuma indirmesi) 5. İşletme verimliliğinin artması, işletme giderlerinin azalması 6. Mali teşvik. LEED sertifika sürecinin de kapsamında yer alan gün ışığı ve manzara (dışarıyı engelsiz gören pencereler) konularını bina tasarım sürecine dahil etmiş hastanelerde yapılan çalışmalarda aşağıdaki olumlu sonuçların “çeşitli seviyelerde” gözlendiği belirtilmiştir: ❯ Hastaların hastanede kalış sürelerinin azalması, iyileşme sürelerinin hızlan - ması ❯ Hastalarda kaydedilen ağrıda ve kaygı seviyelerinde azalma ❯ Hastaların odalarıyla ilgili memnuniyet oranlarında artış ❯ Hastaların psikolojik tepkilerinde iyi - leşme (Kan basınçlarında düşme gibi). Benzer şekilde yukarıdakilere ilave ola - rak LEED sertifikalı hastanelerde kullanım sırasında yapılan anket çalışmalarında aşa - ğıdaki konularda çeşitli seviyelerde olumlu sonuçlar gözlenmiştir: ❯ Çalışan memnuniyetinde artış ve devamsızlıkta azalış ❯ Çalışan bağlılığında artış ❯ Hastalar tarafından öncelikli tercih ediliş ❯ Bina kaynaklı hastalıklarda azalış. Amerika’da LEED sertifikalı hastaneler üzerinde yapılan araştırmalar ilk yatırım maliyetindeki çok ufak artışlarla yeşil has - tanelerin diğerlerine göre, bir kısmı yuka - rıda sıralanan olumlu sonuçları verdiğini göstermektedir. LEED sertifikalı hastane binalarının diğerlerine göre avantajlarının incelendiği bir kısmı anketlere dayalı bilim - sel çalışmalar, sertifikalı hastane sayısının azlığı nedeniyle sınırlı sayıda hastane pro - jesini kapsamaktadır ve az sayıdaki bu çalışmaların tamamına yakını Amerika’da yer almaktadır. O nedenle bu yazıda yeşil hastaneler ile ilgili akla ilk gelen ilk yatırım maliyetindeki artış, enerji ve su giderle - rindeki düşüş miktarı, bina kullanıcıların - daki memnuniyet artış oranı gibi sorulara rakamlarla cevap verilmemiştir. LEED sertifikalı bina projeleri, sertifika sürecinde binayla ilgili maliyet, iş programı, tüketim değerleri ve faturalar, malzeme markaları, kullanıcı memnuniyeti gibi bir - çok bilgiyi Amerikan Yeşil Binalar Derneği- USGBC’ye bildirmektedirler. Sağlık Bakanlığı’nın belli büyüklük - teki kamu hastanelerine LEED sertifikası zorunluluğunu getirmesinin, önümüzdeki dönemde ülkemizde yapılacak sertifikalı veya sertifikasız, hem kamu hastanele - rinin hem özel hastanelerin, performans göstergeleriyle ilgili bilgi havuzunun oluş - masına yol açacak yeni düzenlemelerin önünü açmasını umarız. Hastanelerin performans göstergeleriyle ilgili ülkemize özel bilgi havuzunun oluşmasıyla, yeni inşa edilecek herhangi bir hastane projesinin hangi seviyede çevre dostu olduğu veya ne kadar yüksek performanslı olduğu orta - lama değerlerle kıyaslanarak çok daha net ifade edilebilecektir. 35 YEŞİL BİNA / EKİM 2015