Yeşil Bina Dergisi 3. Sayı (Eylül-Ekim 2010)

44 YEfi‹L B‹NA / EK‹M 2010 GÜNCEL n›rlar. Söz konusu cihazlar bu modda kimi za- man ciddi miktarda (ortalama bir kompakt fluoresan ampul kadar) elektrik tüketirler. Oysa flöyle bir ev düflünsek: A ve A+ ener- ji s›n›f› beyaz eflyalarla donat›lm›fl, kompakt fluoresan veya LED ampullerle ayd›nlat›lan, s›- cak suyunu güneflten veya mekan ›s›tmas›nda kullan›lan enerjinin “at›k” k›sm›ndan (bu ko- nuyu afla¤›da irdeleyece¤iz) elde eden, elek- trik kullan›m al›flkanl›klar›n› ciddi biçimde gözden geçirmifl aile bireylerini bar›nd›ran ve hatta ak›ll› ev teknolojisini “siz eve gelmeden f›r›nda tavuk piflirmek” için de¤il de, örne¤in hangi ayg›t› hangi saatte kullan›rsan›z daha az enerji tüketimine yol açaca¤›n› bildiren, aç›k unutulan lambalar› sizin için söndüren bir sistemle donat›lm›fl. Böyle bir evin elektrik tüketimi, yukar›da bahsi geçen “normal” evin yar›s›, hatta üçte birine inebilir. Yani 10 kWsaat’lik günlük tü- ketim 5 kWsaat, hatta 3,5 kWsaat mertebe- lerine çekilebilir. Bu durumda evinizin çat›s›na monte etmek isteyebilece¤iniz fotovoltaik panel sisteminin maliyeti de en az yar› yar›ya azalacakt›r. Enerji verimlili¤ini art›rarak üretim maliyet- lerinin afla¤› çekilmesinden bir ad›m ötede, birbirini besleyen sistemlerin benimsenmesi yer al›r. “Birbirini Besleyen”den kas›t, bir sis- temin at›klar›n›n di¤er bir sistem için ham- madde teflkil etmesidir. Bu tür sistemler asl›n- da hepimizin çok iyi bildi¤i sistemlerdir, çün- kü hepimiz böyle bir sistemin içinde yafl›yo- ruz: “Do¤a”. Do¤ada bir canl›n›n at›klar›, di- ¤er bir canl›n›n g›das› olur. Tüm varl›klar bir- birleriyle etkileflim içinde yaflarlar. Bu flekilde do¤al döngüleri esas alarak tasarlama eylemi- ne “Biyomimesis” ad› verilmektedir. En iyi biyomimesis örneklerinden biri belki de Whirlpool firmas›n›n konsept tasar›m› olan Green Kitchen’dir. Green Kitchen (Yeflil Mut- fak), yiyecek sa¤lama, y›kama piflirme ve di- ¤er mutfak faaliyetlerinin, hep birbirini besle- yecek flekilde tasarlanmas› prensibine daya- n›r. Buzdolab› kompresörünün üretti¤i at›k ›s›, bulafl›k makinesi suyunun ön ›s›tmas› için kullan›l›r. Benzer flekilde, oca¤›n üzerindeki davlumbaz, piflirme eylemi s›ras›nda ortaya ç›kan ›s›n›n bir k›sm›n› so¤urur ve bu ›s›y› yine su ›s›tmak için kullan›r. F›r›ndan ç›kan s›cak ve rutubetli hava, mutfa¤›n üst k›sm›nda yer alan bitki bölümüne yönlendirilir. Böylece na- ne, biberiye gibi bitkilerin yetifltirilmesine ola- nak tan›n›r. Eviyeden gelen gri su filtrelenir ve bulafl›k makinesinde kullan›lmak üzere depo- lan›r. Whirlpool’un iddias›na göre tüm bu sis- temler bir arada çal›flt›klar›nda konvansiyonel bir mutfa¤a göre yüzde 70 enerji ve su tasar- rufu sa¤lan›r. Sonuç olarak, ekolojik mimarinin “çok pa- hal›” oldu¤u, ilk yat›r›m maliyetlerini karfl›la- mad›¤› gibi inan›fllar ço¤unlukla yersizdir. Baflta tüketim al›flkanl›klar›m›z› gözden geçi- rerek, ard›ndan enerji ve hammadde tasarru- funu birincil öncelik haline getiren tasar›m yöntemleri uygulayarak, ucuz (ilk yat›r›m ma- liyeti düflük), bu maliyeti k›sa sürede ç›kartan ve iflletim maliyetlerini ciddi biçimde azaltan (hatta s›f›ra indiren) binalar tasarlayabiliriz. fiekil 3: Whirlpool’un Green Kitchen adl› konsept mutfak tasar›m›