Yeşil Bina Dergisi 3. Sayı (Eylül-Ekim 2010)

42 YEfi‹L B‹NA / EK‹M 2010 GÜNCEL E kolojik bina yapmak isteyenlerin her- halde ilk sordu¤u sorulardand›r: “Ma- liyeti ne kadar art›r›r?” Konunun uz- man› geçinenler, yan›lma paylar›n› mümkün oldu¤unca genifl tutmaya çal›flarak, “Yüzde 10 ilâ 40 aras›nda art›r›r” gibi cevaplar verir- ler. Çünkü gerçek cevap karfl› taraf› tatmin etmez, uzman›n da uzmanl›¤›na gölge düflü- rür: “Bilmiyorum; ortada belirli bir proje ol- madan rakam telaffuz edilemez. Kimi proje- lerde maliyeti art›r›r, kimilerinde düflürebilir bile”... Tabii aç›k olarak belirtilmese de burada kastedilen, “‹lk Yat›r›m” maliyetidir. Çünkü binan›n faydal› ömrü ele al›nd›¤›nda (Life- Cycle Cost Analysis), ekolojik bir bina zaten konvansiyonel bir yap›ya göre daha az mali- yet tafl›r. Çünkü genellikle ilk yat›r›m maliye- tine göre kat kat fazla olan iflletim maliyetle- rini azalt›r, bazen de ortadan kald›r›r. Zaten öyle olmasa, ekolojik mimari örnekleri hiç gerçekleflmezdi. Peki neden ilk yat›r›m maliyeti bu kadar önemli? Binay› kendi kullan›mlar› için de¤il de, satmak amac›yla infla edenler için bunun cevab› aç›k: ‹lk yat›r›m maliyeti ne kadar yük- selirse, kârl›l›k o kadar düfler. En az›ndan al›- fl›lagelmifl, “Müteahhit ‹fli” binalar söz konu- su oldu¤unda durum böyle. Gerçi ekolojik bi- nalarda, özellikle giderek yayg›nlaflan Yeflil Bi- na sertifikalar›ndan birine sahiplerse, hem sa- t›fl hem de kiralama getirilerinin normal bina- lara göre daha yüksek oldu¤una iflaret eden ciddi araflt›rmalar bulunmaktad›r. Ancak yur- dumuzda henüz bu tür araflt›rmalar olmad›- ¤›ndan, söz konusu art›fl›n ne kadar olaca¤›, hatta olup olmayaca¤› bilinememektedir. Hal böyle olunca müteahhitler ekolojik bina üre- timini riskli bulmaktalar. Ancak binay› kendi kullan›m› için infla edenler dahi ilk yat›r›m maliyetlerinin yüksel- mesinden rahats›zl›k duyuyor, hatta yükselen maliyetler nedeniyle ekolojik bina yapmaktan vazgeçiyorlar. Vazgeçmeseler bile ço¤unlukla ilk hedeflediklerine göre “suland›r›lm›fl” bir ekolojik binaya raz› oluyorlar. Kimi durumlar- da bunun sebebi imkans›zl›k olabilir. Kiflinin bütçesi, ‹mar Kanunu ve yönetmeliklerinin belirtti¤i minimum özelliklere sahip bir bina- dan ötesini yapmaya yetmeyebilir. Ancak ki- mi zaman bütçesi müsait müflterilerin dahi ekolojik özellikleri “pahal›” bulup uygula- maktan vazgeçtikleri gözlenir. Üstelik ayn› müflterinin, metrekare maliyeti söz gelimi 15 TL’yi aflmayacak zemin kaplamas› yerine, 100 TL’lik “lüks” (ama muhtemelen üç-befl sene sonra modas› geçecek) bir zemin kaplamas› tercih etti¤i görülebilir. Dr. Mehmet Bengü Uluengin TemizDünya Ekoloji Derne¤i Baflkan Yard›mc›s› ve Yönetim Kurulu Üyesi fiekil 1: Bir ofis binas›n›n kullan›c›ya maliyeti (sol) Tipik bir binan›n ilk yat›r›m ve iflletme maliyetleri (sa¤) Ekolojik Mimarinin Maliyeti