Yeşil Bina Dergisi 3. Sayı (Eylül-Ekim 2010)

32 YEfi‹L B‹NA / EK‹M 2010 YÜKSEK PERFORMANSLI B‹NALAR BREEAM veya LEED AP dan›flman› vb. onlarca disiplinin yer ald›¤› ba¤›ms›z ve/veya entegre hizmetler sonucu ortaya ç›kar. Çünkü art›k hiçbir kifli-uzman her fleyden anlayan, bilen, yapan, uygulayan, karar veren olamaz ve ol- mamal›d›r. LEED AP; LEED kriterlerine göre “Check-list”i doldurur, baflvuru dokümanla- r›n› toplar, birikimi, uzmanl›k alan› oran›nda da projeye katk› vermeye çal›fl›r. Bu ba¤lam- da LEED AP de yukar›da say›lan disiplin ve uz- manl›klar içinde yer alabilecek bir kiflidir. Gönüllü Sertifikasyonlarda Ülkemizde Yaflanan Uygulama Sorunlar› Türkiye’de de henüz ülke koflullar›na göre haz›rlanm›fl bir gönüllü “sertifika” de¤erlen- dirme sistemi olmad›¤› için, dünyada kabul gören LEED ve BREEAM gibi uluslararas› bina de¤erlendirme ve sertifikaland›rma kriterleri kullan›lmaktad›r. Bu kriterler do¤rultusunda haz›rlanan pro- jeler ve kriterler ülkemiz koflullar›na tam uy- mad›¤› için tasar›mc›lara, müflavirlere, müte- ahhitlere ve mal sahibine birtak›m ilave yük- ler, sorunlar getirebilmektedir. Özellikle baz› konular›n projenin-uygulaman›n bafl›nda dü- flünülememesi, belirlenememesi ve yap›lama- mas› durumunda projenin geliflimini ve tasar- lanan-öngörülen uygulamalar› engelleyecek afla¤›daki sorunlarla karfl›lafl›labilmektedir: - Projenin gecikmesi - Projenin de¤ifltirilmesi - Projenin maliyetin artmas› - Projenin uygulanamamas› - Projenin baflar›s›zl›¤› - Projenin enerji simülasyonu - Projenin devreye al›namamas› - Projede arzu edilen sertifika seviyesinin sa¤lanamamas› - Proje performans›n›n ölçümlenmemesi-do¤rulanmamas› - Kamuoyunun, müflterinin yan›lt›lmas› vb. Ülkemizin birçok konuda oldu¤u gibi, or- tak “ifl yapma kültürü” oluflmad›¤› için en- tegre bina tasar›m yönetimi ve uygulamalar› da henüz bafllayamam›flt›r. Mal sahibi, müteahhit, projenin tüm müel- lifleri (mimar-iç mimar-makine-elektrik-infla- at-otomasyon-çevre-peyzaj vb.) daha kon- sept-tasar›m aflamas›nda, proje bafllamadan bir araya gelmeli ve proje süresince birlikte çal›flmal›d›rlar. Art›k müteahhit veya mimar veya LEED AP-BREEAM dan›flmanlar›n›n pro- jenin-binan›n tek bafl›na sahibi oldu¤u ve ka- rarlar› - Di¤er ilgili tüm disiplinleri-uzmanl›klar› kapsamayan - Sadece ifllevsellik - Sadece estetik - Sadece sertifika - Sadece prestij - Sadece ilk yat›r›m maliyeti - Sadece kar amaçl› bak›fllar›n-uygulamalar›n “zaman›” ve “tercih edilmesinin” devri geçmelidir. En bafltan entegre bina tasar›m, yönetim ve uygulama sistemi ile yola ç›k›lmayan “gö- nüllü sertifika” sistemi ne olursa olsun, amaçlanan-hedeflenen sonuca da ulafl›lama- yacakt›r. Yabanc› ve Yerli Mimar-Mühendis Ayr›m› Sadece sertifika alma üzerine yola ç›k›l›n- ca, bu sertifikalar› daha kolay ve garantili sa¤- layabilen (doküman üzerinde veya gerçek) birçok referans› olan, gerekti¤inde doküman üzerinde geriye dönük “iyilefltirmelerde” bu- lunmay› iyi bilen pahal› ve profesyonel “ya- banc›” mimar-mühendis dan›flmanl›k firmala- r›na karfl›, ülkemizde bir talep ve “güven” oluflmufl durumdad›r. Buna karfl›n daha ucuz- kültürel-sosyolojik--geleneksel-yerel-iklim- malzeme-uygulama pratikleri daha iyi olan “yerli” mimar ve mühendislerimize karfl› da bir “güvensizlik” hakimdir. Bu durumda, da- ha uygun koflullarla benzer ifli yapabilecek (kulland›¤› kriterler, standartlar, yaz›l›m ve si- mülasyonlar, mühendislik hesaplamalar› as- l›nda ayn› olan) yerli ve yerel bir mimarl›k-mü- hendislik ofisi kurmak ve yaflatmak neredey- se imkans›z hale gelmektedir. Sonuç Yerine - Sadece sertifikal› binalar de¤il, “gerçek” yüksek performansl› sürdürülebilir binalar hedeflenmelidir - Ülke koflullar›na en uygun, “yerli” bir sertifikasyon sistemi sektörel dernekler (TTMD, ÇEDB‹K, EYDER, ‹ZODER, ‹SKAV, ‹MSAD, ‹NTES, ETMD vb.), meslek odalar› (TMMOB), üniversiteler, TOK‹, Bay›nd›rl›k Bakanl›¤›, Çevre Bakanl›¤›, E‹E vb. ile oluflturulan ba¤›ms›z bir “Ulusal Sertifikasyon Komisyonu-Platformu” taraf›ndan belirlenmelidir - Üniversitelerimizin, mimar- mühendislerimizin ve sektörün bu konularda e¤itilmesi ve desteklenmesine çal›fl›lmal›d›r - Özellikle kamuda da en az›ndan BEP-TR ile uygun bir flekilde hayata geçirilmek üzere mevzuatlarda (K‹K vb.) “gönüllü sertifikaland›rma” amaçl› de¤ifliklikler, teflvikler haz›rlanmal›d›r - Hem BEP-TR hem de sertifikal› binalar›n, kontrol edilmesi için ba¤›ms›z bir denetleme modeli-kurumu gelifltirilmedir Kaynaklar 1- Gonca Ongan, ‹MSAD ‹fl Gelifltirme Koor- dinatörü, Yeflil Bina Dergisi, Say›:2 2- Dr. Duygu Erten, Türkiye için Yeflil Bina Sertifikas› ve Çözüm Önerileri, Yap› Dergisi, Ekoloji Eki, Nisan 2009 3- Jacob Gersman, Fake Green Labels, Newyork Post, Eylül 21, 2009 4- Altensis, LEED veya BREEAM Sertifikas› Al- man›n Maliyeti Nedir?, www.altensis.com, 15.10.2010 5- Erdinç Varl›kbafl, Varyap Genel Müdürü, http://www.buildingdecoration.net/ icerik/varyap-meridian-standartlari- degistiren-proje-128.html. 15.10.2010 6- Dr. Duygu Erten ile LEED Üzerine, http://www.insaatdergisi.com/insaat- duyguertenileleedhakkinda-haberayrinti- 19516-faydalibilgi.html 7- H›rant Kalatafl, CNBC-E BUSINESS-03.03.2009 www.alarko-carrier.com.tr/AC_ icerik.asp?IDH=AC55&ID=1201&VT=haber