Yeşil Bina Dergisi 26. Sayı (Temmuz-Ağustos 2014)

28 YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2014 350)”, LEED, BREEAM ve DGNB gibi birçok önde gelen Yeşil Bina sertifikasyon sistemlerinin kabul ettiği EPD belgeleridir. EPD belgeleri birçok Avrupa ülkesinden alınabildiği gibi, Türkiye’de “EPD Türkiye” kanalıyla verilmektedir. “The International EPD System” ofisi olarak kurulan EPD Türkiye, sadece uluslararası geçerli EPD belgelerini ücretsiz olarak internet site- sinde yayınlamakta, mimar ve mühendis- lerin sürdürülebilir malzeme seçimi için tek adresi olmaktadır. “Avrupa Yapı Malzemeleri Üretici- leri Birliği” tarafından kurulan “ECO Platform”un ana amacı da üyelerini EN 15804 normuna uyumlu EPD konusunda bilinçlendirmek ve EPD belgelendirme- sinin bir ticari bariyer oluşturmasının önüne geçmektir. Yeni değişen “Avrupa Yapı Malzemeleri Yönetmeliği CE” işareti gerekliliklerine, “EPD Belgesi”ni de ilave etmiştir. Bütün bu gelişmeler olurken, yapı malzemeleri üreticilerinin sürdürü- lebilirliği başka etiket, oluşum, internet sitesi gibi yerlerde aramaları hem zaman kaybı hem de kazanç kaybı olacaktır. LEED Eğitimine Katılan LEED Associate Sertifikası Alabilir A yrıca sektörde “Sosyal Sorumluluk Projesi” olarak kurguladıklarını iddia ederek LEED eğitimleri verenler, bunu tamamen ticari amaçlarla yapıp, kar güt- meyen ve Türkiye’de USGBC’nin yetkili kuruluşu ÇEDBİK’in LEED eğitimlerine karşı haksız rekabet yaratmaktadır. Ayrıca eğitim sonunda katılımcılar sanki LEED Angel)” etiketleri; “ISO 14024 Tip I” çevre etiketleme sistemi dahilinde tanımlanırlar. ISO 14025 Tip III olarak tanımlanan “Çevresel Ürün Beyanları (EPD)”, bir ürü- nün veya sistemin çevresel etki değerlen- dirmesini; ISO 14025’te tanımlanan ve ISO 14040/44 serisi “Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi” standartlarına uygun olarak sağlayan bir etiketleme olarak bilinir. EPD’ler, hammaddenin doğadan elde edilmesi, ürünün üretimi ve yaşam sonu bertarafına kadar olan tüm süreçlerin şef- faf ve sayısal olarak bilimsel bir yaklaşımla değerlendirildiği ve ürünün çevre perfor- mansının belirli etki kategorilerine göre hesaplandığı çalışmalardır. Türkiye’de, özellikle yapı ürünleri sektöründen ilginin olduğu bu etiketleme türü; yapı ürünleri harici ürünler için de elde edilebilmek- tedir. Daha çok firmalar arası ticarette kullanılan bir etiketleme türü olarak bilin- mektedirler. “Avrupa Komisyonu Sürdürülebilir Tüketim, Üretim ve Sürdürülebilir Sanayi Politikası (SCP/SIP) Eylem Planı ” direkti- finde, üretimin yanında bir o kadar önemli olan sürdürülebilir tüketimde nihai tüketi- ciyi bilgilendirmek için geliştirilen etiket- lerin kirliliğine (fazlalığı) atıfta bulunmuş ve bu amaçla “AB Eko etiketi” etiketini geliştirmiştir. Amacı sadece tek etiket ile müşteriye güven vermek ve sürdürülebilir satın almayı teşvik etmektir. Tüm inşaat malzemelerini kapsamasa da ahşap ve halı zemin kaplamaları, sert kaplama- lar (doğal ve aglomere taşlar, mermer, mozaik, seramik karolar ve kiremitler) boya ve vernikler, ahşap mobilyalar, ısı pompaları ve ampuller gibi bazı yapı ürün grupları için “AB Eko-Etiketi” alınabilmek- tedir. Yapı malzemelerinin tümünde alına- bilen etiketin adı, “Avrupa Yapı Malze- meleri Üreticileri Birliği (ECO Platform)”, “Avrupa Yapı Malzemeleri Direktifi”, “Avrupa Standartları Enstitüsü (CEN/TC Associate sertifikası alıyormuş gibi bir algı yanılması yaratılmaktadır. Halbuki LEED akreditasyonları sadece USGBC’nin sınavları geçilerek alınabilir. Aynı şekilde USGBC’ye üye olmak iste- yen şirketler, gereken ücreti vererek üye olabildiği halde bazı şirketler sanki kendi- leri USGBC tarafından seçilmiş şeklinde yanlış haber yapmaktadırlar. USGBC yal- nızca Yönetim Kuruluna girecek şirketleri seçer. Kamu Binaları ve Hastanelerde LEED Sertifikası Zorunluluğu Y eni yapılanan bazı kamu binalarının teknik şartnamelerinde ve 200 yatak üzeri kamu hastane şartnamelerinde ve sözleşmelerinde yer alan sadece bir cümle ile “LEED Sertifikası alınacaktır” ibaresi yaygınlaşmaktadır. Ancak, iyi gibi görünse de maalesef şimdilik çok yanlış- tır. Müteahhidin başta sertifika sürecine dair hiçbir bilgisi olmadan, bu konuda en başta proje aşamasında zorunlu olan kriterler için gerekebilecek proje-danış- manlık-ürün-sistem-sertifika bedeli vb. satın alma farkı almadan yapılan ihale sonucunda sadece LEED sertifikası alın- ması zorunluluğu, sonradan “traji-komik” uygulamalara, göstermelik sonuçlara sebep olabilmektedir. En azından yerli-ulusal bir sertifika sistemi oluşunca, LEED yerine yeni ulu- sal sertifikanın, en başta ihalenin hem teknik hem de idari şartname sürecinde belirtilmesi çok daha doğru, sürdürülebilir ve uygulanabilir olacaktır. PERSPEKTİF