Yeşil Bina Dergisi 26. Sayı (Temmuz-Ağustos 2014)

26 YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2014 şeffaf olmayan değerlendirmeyle ürü- nünüze “Çevre Dostu” etiketi vermek- tedir. Bu etiketlerin uluslararası hiçbir geçerliliği ve pazarlama değeri yoktur. Ürünlerin çevresel performansı, bilimsel verilere dayalı YDD standartları çerçeve- sinde yapılmalıdır. Bu tür internet site- lerinde yer almak, kısa vadede kazançlı gibi görünse de şeffaf olmadıklarından uzun vadede marka imajını zedelemek- tedirler. Bilimsel temellere dayanmayan ve uluslararası kabul görmeyen sistem- ler malzeme sektörüne zarar vermekte, evrensel-talep edilen sistemlere geçişte vakit kaybına sebep olmakta ve sektörün rekabet gücünü azaltmaktadır. Ürün, Doğal Hammaddelerden Yapılıyor; O Nedenle Sürdürülebilirdir! P iyasada doğal hammaddelerden üre- tilen birçok ürün var. Örneğin tuğla, seramik, cam ve benzerleri gibi birçok yapı ürünü doğal kaynaklardan üretili- yor. Durumun böyle olması, bu ürün- lerin sürdürülebilir ya da çevre dostu olduklarını göstermez. Çünkü bu ürün- lerin üretiminde yoğun enerji kullanımı söz konusu olabilmektedir. Bu da iklim değişikliğine sebep olan karbon emis- yonlarını artırmaktadır. O nedenle yapı malzemesinin, hammaddeden üretim ve bertaraf süreçlerine kadar bütün aşa- malarının irdelendiği, “Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi” bilimsel yaklaşımının uygulanması gerekmektedir. O zaman yapı malzemeleri üreticileri, ürünlerinin sürdürülebilirliğini nasıl ispat edecek ve güvenilirliğini nasıl sağlacaklar? Aslında bu sorunun cevabını uluslararası standartlara, Avrupa’daki yasal çerçeveye ve pazar gelişmelerine bakarak cevapla- yabiliriz. Uluslararası Standardizasyon Örgütü (International Organization for Standardi- zation, ISO) 1990’lı yıllarda çevre etiketleri ile ilgili bir dizi standartlar geliştirmiştir: • ISO 14020: Tüm çevre etiketlerini içeren rehber • ISO 14021 Tip II: Kendinden beyanlı çevre etiketleri (genellikle sadece bir nitelik içeren, bazen bir şirketin çevre amblemi gibi) • ISO 14024 Tip I: Çevresel açıdan önderlik eden, hemen hemen çoğunun üçüncü parti amblemi tarafından ifade edildiği çevresel etiketler • ISO 14025 Tip III: Detaylı ürün ve ürünle ilgili çevresel etkileri içeren çevresel beyanlar. ISO 14021 Tip II etiketleri, sadece üreticilerin kendi beyanlarını içermek- tedirler. Uluslararası pazarlarda sorgu- landıklarından, Türkiye’de de kendinden beyanlı “Tip II” türü etiketlere olan ilgi gün geçtikçe azalmaktadır. ISO 14024 Tip I etiketleri, önceden belirlenen kıstaslara uyumluluk sağla- yarak etiketleme yoluna gittiklerinden, çevresel açıdan tercih edilen ürünler için pazar avantajı yaratmaktadır. Türkiye’nin de gündeminde olan “AB Eko etiketi (EU Ecolabel)”, “İsveç Beyaz Kuğu (White Swan)” ve “Alman Mavi Melek (Blue PERSPEKTİF