Yeşil Bina Dergisi 25. Sayı (Mayıs-Haziran 2014)

YEŞİL BİNA / HAZİRAN 2014 59 2.1. Pompeu Fabra Kütüphanesi, Mataro, Barselona / İspanya Binanın ismi: Pompeu Fabra Kütüphanesi Yeri: Mataro, Barcelona, İspanya Mimarı: Miquel Brullet, Tenas, Barcelona PV Tipi: Tek-kristal silikon, poli-kristal silikon PV Sistem Gücü: 53 kWp (20 kWp cephede, 33 kWp çatı ışıklıklarında) Mataro şehri, Barcelona’nın 20 km. kuzeyinde yer alır. Şehir, 1996’da, Aal- borg derneği olarak bilinen “Sürdürüle- bilirlik için Avrupa Şehirleri Derneği”ne üye olunca, sürdürülebilir gelişmeyi baş- latacak Avrupa Kampanyası’na katılmış. Bu kampanya çerçevesinde, temiz ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanımını geliştirme görevini üstlenmiş. Bu görev dahilinde, farklı sektörlerde enerjinin verimli kullanımını geliştirecek bir plan da varmış. Plan kapsamında bir prototip bina oluşturulmuş. Bu bina, yani Pom- peu Fabra Kütüphanesi (Mataro Kütüp- hanesi), şehrin sakinleri tarafından çok iyi karşılanmış. Bina, iki fikir esas alınarak tasarlan- mış; birincisi, FV hücre kullanımı, ikincisi ise hacim ısıtmak için kullanılacak ter- mal enerji. Kütüphanenin dikdörtgen bir planı var. Ana cephesi güneye bakıyor ve 225 m 2 alana sahip, yarı şeffaf, mavi poli-kristal silikon güneş hücreleri içeren çok fonksiyonlu termo-PV modüllerden oluşturulmuştur. Kare poli-kristal hücreler, aralarında yatay birleşimlerinde 2 cm boş- luk bırakacak şekilde yerleştirilmiş; böyle- likle yüzde 15 ışık geçirgenliği sağlanmıştır (Lloret, 1996). Böylece yatayda, içeriye ışık alınıyor ve iç mekanın algılanmasını ve kullanımını kolaylaştırıyor. FV modüller, termal olarak güçlendiril- miş iki cam levha arasına yerleştirilmiştir. Bu modüller, 2 m 2 lik prefabrike modüller- dir ve arkasındaki, çift cam ile kaplanmış cephe ile aralarında 15 cm bırakılmıştır. Böylelikle, PV hücreleri soğutacak ve aynı zamanda iç mekanı yazın serinletmeye, kışın da ısıtmaya yarayan bir boşluk oluş- turulmuştur. Aradaki boşlukta ısınan hava, nerede isteniyorsa orada dolaştırılır. Yazın bu sıcak hava dışarıya verilirken, kışın da fanlar ile konvansiyonel ısıtma sistemine verilir. Cephenin bu tasarımı, yaklaşık yak- laşık 30 enerji tasarrufu sağlamaktadır (Lloret, 1996). Binanın çatısında dört sıra halinde çatı ışıklıkları var. Bu ışıklıklar, 37˚ eğimle yer- leştirilmişler ve böylelikle, kuzey yönünde ışığın endirekt olarak iç mekana alınmasını sağlıyorlar (Lloret, 1996). Ayrıca bu ışık- lıklar, FV modülleri de barındırdığı için elektrik enerjisi de üretiyor. Bu FV modül- lerin bir kısmı ise yarı-şeffaf amorf silikon modüllerden oluşturulmuş. Yine çatıda da cephedeki gibi sıcak havayı içinde dolaştı- rarak istenen yere yönlendiren bir sistem oluşturulmuş. İlk 7 aylık süreç sonunda binanın enerji üretimine bakıldığında görülmüş ki, kış aylarında, güneş ışınları eğik gel- diğinde, cephe modülleri, çatı modülle- rine yakın bir verim elde ediyorlar. Ancak yazın, güneş ışınları dik geldiğinde, çatı panellerinin elektrik enerjisi üretimi, cephenin üretiminin neredeyse üç katı civarında gerçekleşmiş. Daha sonraki yıl- larda ise çatı ve cephenin toplam enerji üretimi şöyle gerçekleşmiş: 1996’da 7 aylık süreçte 29,6 MWh, 1997’de 40,6 MWh, 1998’de 47,2 MWh, 1999’da 42,5 MWh. Ayrıca çevresel değerlere bakılacak olursa, Mataro Kütüphanesi, konvansiyo- nel bir sistemin atmosfere vereceği 55 ton CO 2 , 500 kg SO 2 ve 200 kg nitratın salınımını engelliyor. (Lloret, 1996). 2.2. Fraunhofer Enstitüsü Binası, Freiburg / Almanya Binanın ismi: Fraunhofer Enstitüsü Binası Yeri: Freiburg, Almanya Mimarı: Dissing+Weitling Arkitektfirm, Soren Andersen, Kopenhag PV Tipi: Poli-kristal silikon PV Sistem Gücü: 20 kWp Almanya’nın Freiburg şehrindeki Fra- unhofer Enstitüsü hem güneş enerjisi ve FV bileşenler konusunda araştırmaların yapıldığı, hem de FV panelleri kendi bina- sında kullanan bir enstitüdür. Enstitüde yapılan çalışmalar arasında “Fotovoltaik” paneller de bulunup, enstitünün kendi binası üzerinde bu paneller kullanılarak Şekil 1. Pompeu Fabra Kütüphanesi, Mataro, İspanya (Robert & Guariento, 2009) Şekil 2: Pompeu Fabra Kütüphanesi iç mekanından görünüşler (Robert & Guariento, 2009) Şekil 3: Fraunhofer Enstitüsü Genel Görünümü, önde FV bileşen içeren merdiven kovası (Müjde Altın Arşivi, 12.08.2006)