Yeşil Bina Dergisi 24. Sayı (Mart-Nisan 2014)

68 YEŞİL BİNA / NİSAN 2014 MAKALE tuvalet, banyo ve mutfak gibi yerlerden olması dolayısıyla besleme havasının yatak ve oturma odalarına eşit bir şekilde dağıtılamaması ve havalandırma amaçlı dış havanın dağılımının da bina kabuğuna kaçaklar şeklinde özetlenebilir. Yukarıda belirtilen problemler Şekil 4’te gösterilmiştir. Bunlar arasında infilt- rasyon olan bazı yerlerden direk olarak egzoza kaçış da yer almaktadır. Yatak ve oturma odalarına bina cephesinden kaçak hava girişi olamaması durumunda, içeri giren hava bu odalar yerine çıkış olan mutfak veya banyoya yönelir. Bir çeşit kısa devre olarak vasıflandırılabilecek bu durum, havalandırma verimliliğinin düş- mesine sebep olduğundan, önlenmelidir. Özellikle geceleri yatak odası kapısının kapalı konumda olması halinde buradaki hava kalitesi sağlık açısından zararlı olabi- lecek seviyeye düşebilir. Bu istenmeyen durum, her yatak odasına besleme men- fezleri konularak önlenmelidir (Şekil 5). 2.3 Mekanik Besleme ve Egzoz Havalandırması Bu sistemlerde besleme havası, kanal- larla yatak ve oturma odalarına ulaştırılır. Egzoz ise mutfak, banyo ve tuvaletten yapılarak havanın atılması sağlanır. Atı- lan hava ısı eşanjöründen geçirilerek ısı geri kazanımı gerçekleştirilerek taze dış havanın ön ısıtılması sağlanır (Şekil 6). Bu şekilde ekonomik olarak kazanç sağla- mak mümkündür. Bir diğer alternatif de, bu atık ısı ile kullanım sıcak suyunun ön ısıtılması şeklinde düşünülebilir. Bu sistemler merkezi (Şekil 7) ola- bildiği gibi merkezi olamayan (Şekil 8) şekilde de uygulanabilir. Merkezi sis- temlerde yapılan ısı geri kazanımı daha verimli olmakla birlikte, bu sistemlerde kullanılan kontroller daha fazladır. Mer- kezi olmayan sistemlerde ise bakım ona- rım giderleri daha yüksek olmakla birlikte, talebe göre yapılacak olan kontrol daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. 2.4 Havalandırma Tasarım Oranları Konutların iç hava kalitesi birçok para- metreye bağlıdır. Ancak bu kaynaklar genellikle bina tasarımcılarını etkileyebi- lecek nitelikte değildirler (örneğin sigara Şekil 5. Yatak ve oturma odasında dış hava ızgarası (menfez) uygulaması Şekil 4. Mekanik egzoz havalandırması olan bir apartmanda kısa devre örneği 1) Egzoz 2) Çıkan hava 3) Besleme havası 4) Isı Geri kazanım 5) Mutfak egzozu 6) Gürültü damperi 7) Havalandırma için taze dış hava girişi. Şekil 6. Mekanik besleme ve egzoz sistem uygulaması kullanımı, yoğun yemek pişirme, mobilya ve halılar ile özel hobiler bunlardan bazıla- rıdır). Havalandırma oranlarında ortalama kullanım dikkate alınmalıdır. Bu süreçte bazı yerler daha fazla havalandırmaya ihtiyaç duyabildiği gibi, bazı yerlerde daha az gereksinim olabilir. Ulusal yönetme- likler ile uluslararası standartlarda veri- len değerler tasarımcıya doğru değerler tanımlamada yardımcı olurlar. Havalandırma gereksinimleri ile ilgili detaylar Tablo 1’de verilmiştir (prEN 15251). Yatak ve oturma odaları için verilen havalandırma değerleri, bu oda- Şekil 8. Merkezi olmayan besleme ve egzoz sistemli binada ısı geri kazanım uygulaması Şekil 7. Merkezi besleme ve egzoz sistemi olan binada ısı geri kazanım uygulaması