Yeşil Bina Dergisi 24. Sayı (Mart-Nisan 2014)

66 YEŞİL BİNA / NİSAN 2014 sistemleri aşağıdaki gibi özetlenebilir. • Havalandırma oranı kontrol edilerek talebe göre azaltılabilir • Hava akımı gerektiği gibi kontrol edilerek, kirliliğin yayılması önlenebilir ve ayrıca havalandırma verimi artırılabilir • Egzozdan ısı geri kazanımı yapılabilir • Bina cepheleri infiltrasyonu azaltacak şekilde tasarlanıp, bununla beraber gerekli havalandırma sağlanabilir • Sürekli havalandırma yapılarak nemin sebep olabileceği zararlar engellenebilir • Mekanik havalandırma iyi tasarlanmadığı ve uygulanmadığı takdirde, doğal havalandırma engellenmesine rağmen, başka problemlerle karşılaşma olasılığı mevcuttur • Doğru seçilmiş havalandırma oranları ile çok yüksek hava debilerinin önüne geçilmiş olur • Enerji verimli sistemler ile bir veya daha fazla konuta hizmet verilebilir. 2.1 Niçin Mekanik Havalandırma Sistemleri Kullanılmalıdır? Konutlarda mekanik sistemler saye - sinde dış hava durumundan veya binada/ evde bulunan kullanıcılardan etkilen - meden gereken havalandırma yapılabi - lir. Mekanik havalandırmanın yapıldığı durumlarda bina cephesinden kaçaklar en aza indirilerek infiltrasyon veya exfilt - rasyonun etkileri de azaltılabilir. Ayrıca havalandırma sisteminde düzgün yapıl - mış bir izolasyon, aynı zamanda dış gürül - tüyü de engelleyecektir. Isı geri kazanım sistemi olan ve ayrıca iç hava kalitesi, nem veya kullanım bazlı taleplere cevap verebilecek olan kontrollerle donatılmış olan havalandırma sistemi enerjiyi daha verimli kullanacaktır. Bu tip sistemlerde bulunan filtreler ve serpantinler ile daha temiz besleme havası elde edilecek ve ayrıca ısıtma ve soğutma yapılabilecektir. Bunun dışında basınç farkları da kontrol edilebileceği için nemin bina cephesine verebileceği zarar da kontrol altında tutu - labilecektir. Şekil 1’de doğal havalandır - manın sebep olabileceği bazı problemler verilmiştir. Doğal havalandırma (ısı farkın - dan doğan) basınç farkından oluşmakla birlikte bazı durumlarda rüzgarın da etki - siyle ters akımların oluşmasına ve havanın istenmeyen bölgelere ulaşmasına sebep olabilmektedir. Bu duruma bacalar da (hatta mutfakta bulunan aspiratörler dahil) sebebiyet verebilmektedirler (Şekil 2). 2.2 Mekanik Egzoz Havalandırması Mekanik egzoz havalandırma sistem - leri olan binalarda, hava kirliliği fazla olan ve dolayısıyla iç hava kalitesi de düşük olan odalardan kirli hava dışarı atılır. Dış hava infiltrasyon şeklinde bina kabuğun - dan sızarak havalandırma formunda içeri girebilir. Şekil 3’te görüldüğü gibi binalar - daki katlardan aynı bacaya egzoz girişi yapılabilir. Bunun için egzoz ızgara giriş - lerinde yeteri kadar basınç kaybı olmalı - dır; aksi takdirde ters akımlar oluşabilir. Bacada bulunan ve merkezi konumdaki fan tüm dairelere bu amaçla hizmet verir. Odalardan olan hava akımı; nem, CO 2 veya benzeri sensörlerin ayarlanabilir damperleri kontrol etmesiyle sağlanabilir. Bu sistemlerin avantajları arasında sabit bir havalandırma oranı ve sağlanan düşük bir basınç farkı sayesinde nemin dış duvarlara zarar vermesinin önlenmesi (küf oluşumunu engellemek) sayılabilir. Sistemin dezavantajları ise; özellikle soğuk iklimlerde infiltrasyonun sebep olduğu draft (soğuk esinti), egzozdan ısı geri kazanım ile kontrolsüz olan (infiltras - yon) taze dış havayı ısıtamama, egzozun Şekil 2. Mutfak aspiratörünün sebep olabileceği ters hava akımları. Şekil 3. Mekanik egzoz havalandırma sistemi uygulaması Şekil 2’de verilen akımlar; 1) Normal çalışmada egzoz 2) Normal çalışmada çıkan hava 3) Normal çalışmada havalandırma 4) Ters hava akımı 5) Aspiratörün çalışması ile oluşan hava transferini göstermektedir. Şekil 1. Doğal havalandırmada oluşabilecek ters hava akımları MAKALE