Yeşil Bina Dergisi 20. Sayı (Temmuz-Ağustos 2013)

38 YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2013 Havalandırma Sistemlerinde Enerji Verimliliği MAKALE Dr. İbrahim Çakmanus Çakmanus Mühendislik Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. ÖZET Y eşil veya sürdürülebilir binalarda LEED ve BREEAM sürecinde ön şartlardan birisi havalandırma yapılmasıdır. Bunun nedeni iyi hava - landırılan ve temiz ortamlarda insanla - rın daha huzurlu, konforlu ve üretken olduklarının kanıtlanmış olmasıdır. Bu nedenle LEED, ASHRAE 61.1 Standar - dındaki minimum hava debilerinin en az % 30 artırılması şartını koşmaktadır. Havalandırma mekanik veya doğal olarak iki şekilde yapılabilir. Isıl ve konfor şart - larının korunması bağlamında Ülkemizin birçok yerinde doğal havalandırma kesin çözüm değildir, ancak mekanik havalan - dırmada enerji tasarrufuna destek sağ - layabilir. Bu nedenle konfor ve miktar olarak gereksinimleri tam olarak yerine getirebilen sistemler mekanik havalandır - madır. Isıtma ve soğutma mevsimsel ola - rak yapıldığı halde havalandırma tüm yıl boyunca yapılmak durumundadır. Hem hava debilerinin artırılması hem de tüm yıl boyunca çalışma zorunluluğu, hava - landırma sistemlerinde enerji tasarrufuna azami dikkat etmek gerektiği anlamına gelmektedir. Bu yazı ve bunu takip ede - cek bazı yazılarda bu konudaki enerji verimliliği incelenecektir. 1. GİRİŞ Konforun tam olarak sağlanması bir zorunluluktur. Bu koşulu sağlamak kaydı ile havalandırma sistemleri verimli biçimde kurulup işletilmelidir. Havalan - dırma sistemi bileşenleri; hava kanalları, kanallar üzerindeki menfez, damper, sus- turucu vb. ile klima santralinden oluşmak - tadır. Verimli bir havalandırma sisteminde her bir bileşenin önemi vardır. Burada verimlilik açısından ele alınması gereken başlıca konular; a. Klima santrali, b. Fanlar, c. Filtreler, d. Isı geri kazanım sistemleri, e. Talep esaslı havalandırma (Demand Controlled Ventilation –DCV) f. Hava kanallarının tasarımı ve balans - lanması, g. Kazanlar, chillerler ve ısı pompaları, h. Pompalar ve hidronik sistemler, i. Elektrik motorları ve değişken devirli sistemler, Şeklinde özetlenebilir. Bu yazı ile bir - likte yukarıdaki sıra ile bu sistemlerdeki enerji verimliliği incelenecektir. Her ne kadar mekanik tesisat konusu olsa bile verimlilik yeşil bina sürecinin bir parçası olduğu için ilgili okuyucuların ilgi alanına gireceğini umuyoruz. Diğer yandan sağlanması gereken iç çevre koşullarına ilişkin bilgiler daha önceki yazılarda verilmişti. İlave bilgiler ASHRAE Standart 62.1’den ve ASHRAE Standart 90.1’den ve REHVA Yayınların - dan vb. edinilebilir. 2. KLİMA SANTRALLERİ 2.1. Genel Havalandırma sistemlerinde en önemli enerji tüketen bileşen klima santralleridir. Bu cihazlar, mahallere verilecek hava - nın koşullandırılmasını (ısıtma, soğutma, nemlendirme, nem alıma, filtreleme vb.) gerçekleştirirler. Klima santrali içindeki fanlar kanallardaki basınç kayıplarının yanında santral içi kayıpları da yenecek kapasitede olmalıdır. Fanlardaki enerji tüketiminin azaltılması için klima sant - rali seçim prosesine özen gösterilmelidir. Genel olarak klima santrallerinde enerji - Kısım 1: Klima Santralleri