Yeşil Bina Dergisi 19. Sayı (Mayıs-Haziran 2013)

40 YEŞİL BİNA / HAZİRAN 2013 DEĞERLENDİRME tır. Bu sıcaklık şekil 6-9’da kesikli çizgi olarak gösterilmiştir. Bu şekiller COP’u belirleyen sırlama oranını ve ısı pompasını çalıştırmak için gereken sıcaklığı göster - mektedir. Bu da sırlamanın U değerine göre değişir. Isı pompası kaynak sıcaklığı 10°C oldu - ğunda, sırlaşma oranı belli bir seviyeye kadar yükseltilebilir ve hala ekserji talebi, minimum sırlaşma oranı olan %20 seviye - sinde kalır. Bu oranlar yukarıda yüzdesel olarak belirtilmiştir. Bu değerler konuma ve yapının U değerine göre değişmekte - dir. Ölçümler doğu ve batı arasında pek değişmemekle beraber, kuzey cephede büyük farklılıklar göstermektedir. Güney cephede, ekserji talebi düşünüldüğünde sırlaşma oranı önemsizdir. Şekil 10’un solunda gösterilen grafik, sıcaklık limitinin ne kadar önemli olduğunu göstermekte - dir. Eğer tamamen sırlaşma isteniyorsa ya fazladan ekserji gerekir veya daha yüksek kaynak sıcaklığına sahip bir yer bulunma - lıdır. Bu da sağdaki grafikte gösterilmiştir. eş merkezli olması gereken dairelerin deformasyonuna yol açmaktadır. Şekil 4 ve 5’te ve eşitlik 1’de gösterildiği gibi ısı talebi cam alanı oranı ile orantılıdır. Bu şekilde ayrıca bir ısı pompası ile gerekli ısının nasıl sağlanabileceği de görülebilir. Cam oranının artırılması ile ısı talebi artar ve ısı pompasının gerekli COPreal miktarı da aynı şekilde artar. Çünkü ekserji talebi, yukarıda hipotezi kanıtlamak için sabit tutulmuştur. Isı pompaları için şu ana kadar olan çalışmalarda karşılaşılan en yüksek COPreal değeri 7.6’dır. Piyasada mevcut olan ısı pompalarının değeri ise yaklaşık 5.3’tür. Çalışmalar gösteriyor ki, daha yüksek COP miktarları da olasıdır. Üretilen deneysel ısı pompalarının 0.5 üzerinde Carnot faktörünü tutturabildik - leri, 12K civarında sıcaklık yükselmesi sağlayabildikleri ve 8-12 arası COP sağla - yabildikleri gösterilmiştir. Belirlenen COP - real seviyesine ulaşabilmek için tek yol temperature-life’ı uygun bir şekilde düşür - mek ve sağlanan sıcaklık sabit olduğu için kaynak sıcaklığını değiştirmektir. Isı pompasının 200 metre uzunluğunda bir jeotermal sonda ile çalıştığı kabul edilirse, Zürih için sıcaklık 100 metrede 3K arttı - ğına göre, tahmini sıcaklık 14-15 K civa - rında olacaktır. Ayrıca sondanın dönüş bacağının yalıtılmış ve ısı pompasının ısı değiştiricisinin yeterli kalitede olduğu var - sayılarak, çekilen ısı yaklaşık olarak 4-5 K kaybedecektir. Bu da ısı pompasına, buharlaşma ısısı olarak 10°C sağlayacak - Şekil 5: Güney cephesi ısı talebi, U değeri 1.3 W/(m 2 ·K) Şekil 6: Cephenin kuzeye bakan kısmı Şekil 7: Cephenin doğuya bakan kısmı Şekil 8: Cephenin güneye bakan kısmı Şekil 9: Cephenin batıya bakan kısmı Şekil 10. Sırlaşma faktörüne, konuma ve değişik sırlaşma U değerlerine göre ekserji talebi