Yeşil Bina Dergisi 17. Sayı (Ocak-Şubat 2013)

50 YEŞİL BİNA / ŞUBAT 2013 MAKALE Sarven Çilingiroğlu Makine Y. Müh. / Çilingiroğlu Mühendislik ve Müşavirlik Ltd. Şti. Doğal Havalandırma TASARIM STRATEJİSİ’nin GELİŞTİRİLMESİ: 1. Sistem Gereksinimlerinin Karşılanması: D oğal havalandırma sisteminin tasarımında, çevresel perfor - mansı etkileyen iki önemli faktör dikkate alınır. - İç hava kalitesini yeterli düzeyde tut - mak için havalandırma - Diğer sistemlere ek olarak havalan - dırma özellikle yaz aylarında binanın aşırı ısınma eğilimini azaltır. Doğal havalandırma stratejisi diğer sis - temler tasarlanırken de göz önünde bulundurulmalıdır. Bina tasarımı yapılırken doğal havalandırma hesaba katılmalıdır. Dikkat edilmesi gereken faktörler: - Yeterli akustik çevre: Doğal havalan - dırma açıklıkları dışarıdan içeriye ses geçişini artırır. Binanın konumuna bağlı olarak bu durum belirleyici bir faktör olabilir. Ayrıca doğal havalan - dırma yapılan binalar mahallin termal kapasitesini artırmak için fazla mik - tarda çıplak beton içerir. Bu tarzda büyük alanlar uygun akustik çevrenin sağlanması için dikkatle dizayn edil - melidir. - Duman Kontrolü: Duman, doğal hava - landırma yollarını takip edebileceği için yangın güvenlik sistemi, doğal hava - landırma sistemiyle entegre çalışabil - melidir. - Sağlık ve Güvenlik: Doğal havalan - dırma açıklıklarının birçoğu taban düzleminden oldukça yüksekte konumlanmalıdır. Böylelikle, yüksekte çalışma kuralları ayrıntılı olarak dikkate alınmış olacaktır. 1.1. Havalandırma: Havalandırmanın asıl amacı, havada bulunan kirleticileri ortadan kaldırılarak ya da etkilerini azaltarak iç hava kalitesini belirli düzeyde tutmaktır. Gerekli iç hava kalitesini sağlamak için yönlendirme Approved Document F’te sağlanmıştır. Burada yer alan oranların üzerinde havalandırma da yapılabilir. Fakat bu yüksek değerler tazelik algı - sını değiştirecek ve enerji harcamalarının artısı olarak kendisini gösterecektir. Yeterli iç hava kalitesi için Approved Document F’te üç strateji yer alır: (a)Dışarı Atarak Havalandırma: Kirletici - lerin atılması için iç hava dışarı atılır ve dış hava ile yer değiştirilir. (b)Tüm Bina Havalandırması (Besleme ve Dışarı Atma): Diğer kirleticilerin dağıtılmasını ve etkilerinin azaltılma - sını sağlar (c)Temizlik Havalandırması (Purge Ven - tilation): Yüksek konsantrasyonlu kirleticilerin ortadan kaldırılmasıdır. Bu yüksek konsantrasyon, örneğin bir boyama tadilat sonrası ya da kaza sonucu ortama yakıt salımı ile olabi - lir. Temizlik havalandırması arka plan havalandırmasından biraz daha güç - lüdür. Yüksek düzeyde kirleticilerin miktarını düşürmenin yanında fazla ısının ortamdan atılmasını da sağlar. Yaz aylarında termal konforun oluşu - munu kolaylaştırır. Tüm bina havalandırması için tavsiye edilen miktar 10 lt/sn kişi olarak verilmiştir (CİBSE Guide A ve Approved Document F’te). Bu miktar havalandırma miktarı ile sağlık arasındaki korelasyon gözönüne alınarak belirlenmiştir. Doğal havalandır - malı binalar sabit havalandırma değeri sağlamayacağı için eşit değerde hava kali - tesinin sağlandığı gösterilmelidir. Bunu göstermek için doğal havalandırma ile sağlanan iç hava kalitesinin, 10 lt/sn kişi sabit havalandırma ile sağlanan iç hava kalitesi ile aynı olduğu gösterilmelidir. Bu hesap ve ölçüm yapılırken binanın dolu olduğu zamanlar gözönünde bulun - durulmalıdır. Benzer bir hesap, doğal havalandırmanın bir benzeri olan değiş - ken havalandırma için de yapılabilir. İki