Yeşil Bina Dergisi 17. Sayı (Ocak-Şubat 2013)

YEŞİL BİNA / ŞUBAT 2013 45 Fark basınç kontrolörleri otomatik balans vanalarına güzel bir örnektir. Fark basınç kontrol vanaları; bir basınç kontrolörü ve bir de debi limitleyi - cili haberci vana ikilisinden oluşur. Fark basınç regülatörü, istenilen fark basınç değerine ayarlanır ve kontrol ettiği devre üzerinde sürekli olarak bu değeri sabit tutmaya çalışır. Debi limitleyici de o dev - reye girecek ısıtma/soğutma suyu debisini limitler. Bu ürünlerle, değişken debili sistem - lerde, kontrol vanalarının açıp kapat - maları sonucu sürekli ve devamlı olarak sistemde dalgalanan basınç değerleri kontrol altında tutulmaktadır. Böylelikle pompa eğrisi aşağıdaki şekilde olmakta ve tüm yüklerde çalışan devreler sabit fark basınçta (dP’de) çalışmaktadırlar. Kısmi yük durumunda sistemde oluşan dP artışı, bu basınç kontrolörleri tarafın - dan bertaraf edilmektedir. Sağ üstteki şekilde de görüleceği üzere, tam kapasitede dizayn değeri ne şekilde hesap edilmişse (mavi çizgi) kısmi yükte de aynı değer olmaktadır (kırmızı çizgi). Bunun yanı sıra dP kontrolörler kullanıldığı zaman sadece son nokta - larda kullanılmakta ve kolon, branşman gibi diğer noktalarda herhangi başka bir balanslama yapma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır. Bu sayede de otomatik balans vanaları kullanılması durumunda daha az vana montajı, karşı flanş, sarf malzemesi, adam saat maliyeti oluş - makta, bu da yatırım geri dönüş süresini cazip bir hale getirmektedir. Yenileme ve geliştirme yapılmış birçok ısıtma/soğutma renovasyon projesinde yapılan ölçümler neticesinde görülmüştür ki, dP kontrolörlerine yapılan yatırımın geri dönüş süresi ortalama 1–2 yıl arasındadır. Bu noktada tavsiye edeceğimiz iki farklı çözüm olacaktır. 1) Her daire girişinde dP kontrolör uygu - laması 2) Kolon başında dP kontrolör uygulaması ve her daire girişinde manuel balans vanası uygulaması (bu durumda 3. boru ile aşağıdan dağıtım yapılmalıdır) Aynı zamanda piyasada dinamik balans vanası olarak bilinen kartuşlu balans vanaları da sisteminizdeki gibi uygulamalarda doğru çözümler verme - mektedir. Çünkü kartuşlu vanalar, arkala - rında değişken debi varken, bu değişken debiye ters çalışırlar. Niçin kartuşlu debi limitleyiciler oransal kontrollü sistemlerde tavsiye edilmez? Otomatik Balans Vanaları Bu da kontrol vanasına yüksek basınç farkı binmesine ve vananın oransallığını kaybedip On/Off çalışır hale gelmesine sebep olur. Kontrol vanası kapatıldığı zaman otomatik debi limitleyici nasıl davranır? Açar, çünkü her basınç değeri için aynı debiyi geçirmek ister. Değişken Debi