Yeşil Bina Dergisi 14. Sayı (Temmuz-Ağustos 2012)

YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2012 49 olmasını sağladığı gibi sıva dökülmele - rini de ortadan kaldırmaktadır. Sıvanın dengesiz prizleşmelerinden kaynaklanan çatlakları (rötre) kireç kalsiyum karbonat - laşması sayesinde doldurarak, suyun bu çatlaklara sızıp don olayı deformasyonu oluşturmasını önlemektedir. Sıvadaki kireç, duvarın kendi kendisini onarma - sını sağlamaktadır (karbonat sertleşmesi). Kirecin güçlü bir baz özelliği göstermesi, iç yüzeylerdeki mantarlaşmanın (küf) oluşumunu önlemektedir. Isı transfer katsayısının düşüklüğü sebebiyle ısıtma ve soğutmaya yardımcı olmaktadır. Bina işletme maliyetlerinde yarattığı tasarruf, enerji maliyetlerinin azalmasını sağla - maktadır. Bina içerisinde sabit bir nem oranını muhafaza ettiğinden insan sağlığı açısından en ideal sıva tipidir. Isı etkisiyle ortaya çıkan büzülme ve genleşme defor - masyonlarına karşı belirgin bir elastikiyet kazandırmaktadır [14]. Ahşap kullanımı: Ahşap, doğal hızla yenilenebilir ve çok düşük enerji tüketi - lerek üretilebilen bir yapı malzemesidir. Ahşap malzeme kendi yaşam döngü - sünün tüm safhalarında enerji etkindir. Yetiştirilmesi ve üretilmesi için çok az enerji gerektiği gibi, yok edilmesi ya da geri kazanılması için de çok az enerji gerekmektedir. Günümüz teknolojisinde ahşap, tasarımcılara çok zengin alterna - tifler sunabilmektedir. Endüstrileşme ve artan ihtiyaçlara cevap verebilmek için geleneksel üretim yöntemleri artık kul - lanılmamaktadır. Hızlı yetişen az nitelikli kereste kullanıldığı için ahşap, fırınlan - makta, emprenye edilmekte ve çeşitli kimyasallar ile işlenmektedir. Bu süreç ahşap malzemeye yüksek dayanım özel - likleri kazandırsa da yapı biyolojisi açısın - dan standartlara uygun değerlere sahip olamamaktadır. Bu nedenle Avrupa’da enerji etkin, ekolojik yapılarda ahşabın kullanımına bakıldığında geleneksel yön - temlerin kullanıldığı görülmektedir. Uygu - lanan işlem, ağaç ay çekimine göre için - deki özsuyun, ligninin en düşük olduğu zamanda kesilerek, ilkbaharda karlar eridikten sonra dağdan indirilmektedir. Böylece ahşabı kurutmaya gerek kalma - dan içindeki nem çok hızlı bir şekilde, kul - lanılan yüzde 10-12 değerlerine düşmek - tedir. Asıl önemli olan, bu tür bir ahşaba haşere girmediği için ilaçlamaya gerek kalmamasıdır. Çünkü kurt ya da böcek, ahşaba içindeki ligninden beslenmek için girmektedir. Ahşabın içinde lignin yoksa, haşereler ahşaptan beslenemeyecekleri için girmezler [15]. Bu uygulama ile ahşap, yaşam döngüsü süresince yapı içi hava kalitesi ve sağlık açısından herhangi bir tehdit oluşturmamaktadır. Bu yaklaşım ile ekolojik yapı üretimlerinde ahşap mal - zeme kullanımına bakıldığında genellikle, malzemenin işlenmemiş özelliklere sahip olduğu görülmektedir. Bitkisel atıkların kullanımı: Güveni - lir yenilenebilirlik, biyo-parçalanabilirlik ve çevre dostu olma gibi özelliklerinden dolayı bitkisel atıkların da yapı malze - mesi olarak kullanım alanları son yıllarda artmaya başlamıştır. Yıllık yenilenebi - lir bir kaynak olması ve üretiminde az enerji gerektirmesi önemli özelliklerdir. Yapılarda bitkisel atıklar, bağlayıcı içinde donatı, dolgu malzemesi, yalıtım mal - zemesi gibi farklı amaçlarla kullanılabil - mektedir. Enerji etkin yapılarda bitkisel atıkların daha çok kerpiç malzeme içinde donatı şeklinde ya da yalıtım malzemesi olarak kullanıldığı görülmektedir; saman balyası, saz kamışı şeklinde (Şekil 5-6). Söz konusu bitkisel atıkların özellikle farklı yapı elemanlarının teşkilinde kullanılması ile ekonomik ve enerji etkin yapı üreti - minde düşük maliyetli inşaat malzemele - rinin gelişimi de sağlanabilecektir. Cam kullanımı: Yerel malzeme kul - lanımında bölgelere göre farklı kararlar alınmasına rağmen, cam seçim ve kulla - nımında kaynaklara dayalı bölgesel ayrım yoktur. Ancak, iklim verilerine dayalı bölgesel bir ayrım vardır. Cam teknolo - jilerindeki hızlı gelişim, enerji korunumu açısından olumlu etkiler sağlamaktadır. İç mekanlarda yalnızca aydınlatma yük - lerinde değil, ısıtma ve soğutma yükle - Şekil 3-4. İşlenmemiş ahşabın kaplama malzemesi olarak kullanımı / CO 2 Evi - Demmler Evi [16-17] Şekil 5-6. Saman balyası ve saz kamışının ısı yalıtım malzemesi olarak kullanımı [18-19]