Yeşil Bina Dergisi 10. Sayı (Kasım-Aralık 2011)

YEŞİL BİNA / ARALIK 2011 53 tir. Özellikle ülkemizde konut sektörünün enerji tüketimindeki payı yüksektir ve bu enerjinin büyük bir kısmı tükenmekte olan fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Bu nedenle enerjinin etkin bir şekilde kullanımı ve böylece tüketimin azaltılması konutlar için önem taşımaktadır. Konutlar, enerji verimliğini artırmak için gerekli olan fiziksel çevre kontrolünü kendi kendine sağlayan, çevreye karşı duyarlı özellikte olmalıdır. Konutların tasarım yaklaşımında değişen iklim şartlarına uyum sağlanması, minimum enerji harcanarak uygun konfor koşullarının elde edilmesi amaçlanmalı- dır. Enerji üretimi ve kullanımının çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin minimuma indirilmesi için enerjinin etkin bir şekilde kullanımı ve tasarrufu sağlanmalı, yeni- lenebilir enerji kaynaklarından hem pasif hem de aktif sistemler aracılığıyla fayda- lanılmalıdır. Kaynaklar 1. Erengezgin, Ç., “Enerji Yaşamın Çekirdeği’, İnterteks İnşaat 2003 Fuarı, İstanbul, 2003. 2. Uzunali, A., (2003), “Akıllı Evler Düşünceli midir?”, Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, FBE, Trabzon, Türkiye. 3. Esin T., “Yapılarda Pasif Tasarım Yöntemleriyle Yenilenebilir Enerji Kullanımı”, İzolasyon Dünyası Dergisi, Sayı: 61, S: 68-72 4. http://ruzgarenerjisitr.blogspot . com/2008_08_01_archive.html 5. http://ytam.marmara.edu.tr/dosya/ Fotovoltaik%20Paneller.bmp tedir. Hakim rüzgar yönü doğrultusunda yerleştirilen binalar arasında ve içinde oluşan koridorlar sayesinde pasif rüzgar enerjisiyle yapı soğutulabilmektedir. Yapı içinde koridor, karşılıklı duvarlarda boşluk açılarak sağlanabilir. Doğal havalandırma sağlamanın en iyi yöntemi, yapı içinde hakim rüzgar yönünde bir atrium tasar- lamaktır. Bina içine alınan soğuk havanın sirkülasyonu, karşılıklı açılan boşluklar sayesinde sağlanmakta, ısınan hava ise atrium içine alınmaktadır. Burada hava genleşmekte, yükselmekte ve bu doğal sirkülasyon kulesinden dışarı atılmakta- dır. Aktif Rüzgar Sistemleri Aktif rüzgar sistemlerinden enerji elde edilmesi rüzgar türbinleri ile gerçekleş- mektedir. Rüzgar türbinleri, pervane kanatları, güç şaftı ve rüzgarın hareket enerjisini önce mekanik, daha sonra elektrik enerjisine dönüştürecek olan jeneratörden oluşmaktadır. Rüzgar tür- binleri, pervanenin eksenine göre yatay ve düşey eksenli olmak üzere ikiye ayrılır. Yaygın olarak kullanılan ise yatay eksenli rüzgar, türbinleridir. Rüzgar eserek pervanenin kanatlarını döndürmeye başlar. Böylece rüzgarın sahip olduğu kinetik (hareket) enerji, per- vane milinin devir hareketi ile hız kazana- rak pervaneye bağlı şaftı döndürür. Şaftın dönmesiyle motor içinde hareket oluşur ve motorun çıkışında oluşan elektrik ener- jisi gövdede yer alan jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi akülerde toplanır ya da doğrudan alıcılara ulaştırılır. Küçük ve orta büyüklükteki rüz- gar türbinleri tek bir konut için kullanılırlar; büyük ölçekli rüzgar türbinleri ise rüzgar santralleri gibi büyük tesislerde kullanıl- maktadır. Küçük ve orta büyüklükteki rüz- gar türbinleri, konutların rüzgarı daha çok alan çatılarına ya da arsalarına yerleştirilir. Arsaya yerleştirilmesi durumunda sistem, konuta toprak yüzeyinden zemin kat ya da ekipmanların konumlandırılacağı bodrum kattan giriş yapar. Çatıya yerleştirilmesi durumunda ise ekipmanlar çatı arasında konumlandırılır- lar. Sistemden elde edilen kullanılmayan fazla elektrik enerjisi, akülerde depola- narak sonradan kullanılabilir. Bu, akülü sistemlerin tercih edilme sebebidir. Sonuç Son yıllarda yaşanan teknolojik geliş- meler, olumlu etkilerinin yanında çevre kirliliği ve kaynakların tüketilmesi gibi problemleri de beraberinde getirmiştir. Bu teknolojik gelişmelere paralel olarak artan enerji ihtiyacı ve dünyadaki enerji kaynaklarının hızla tükenmekte olması, fosil yakıtların kullanımından kaynakla- nan yüksek karbondioksit oranı ve buna bağlı olarak yaşanan iklimsel değişiklikler, toplumları her sektörde üretim ve tüke- tim biçimlerini tekrar gözden geçirmeye yöneltmiştir. Uzun yıllardan beri yaşanan enerji krizi, enerji tüketimini minimuma indirmeyi ve yenilenebilir enerji kaynak- larının kullanımını amaçlayan tasarım yaklaşımının önemini artırmıştır. Yapı sektörü, enerji tüketimi konusunda bu sektörler arasında önemli bir paya sahip- Konutun Pasif Sistemle Soğutulması Yatay Eksenli Rüzgar Türbini