Yeşil Bina Dergisi 10. Sayı (Kasım-Aralık 2011)

YEŞİL BİNA / ARALIK 2011 41 enerji-hidrojen teknolojileri entegrasyonu alanında pilot ölçekli bir tesise kavuşuyor. Proje ile Bozcaada Kaymakamlık binasına kurulan güneş-rüzgar-hidrojen sistemi sayesinde binanın elektrik enerji ihtiya- cının temiz olarak karşılanıp, üretilen fazla elektriğinse şebekeye verilmesi mümkün. Şu aşamada pilot tesiste üretilen enerji miktarı, 20 evin elektrik enerji ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde. Bozcaada Hidrojen Adası Projesi’nin yenilenebilir enerji kısmı 20 kW’lık fotovol- taik panel ve yakında kurulacak 30 kW’lık rüzgar türbininden oluşuyor. Hidrojen üretimi, çeşitli yenilenebilir enerji kaynak- larından gelen elektriği kullanabilen 50 kW’lık elektrolizörle sağlanıyor. 70 kilog- ram hidrojen (240 litre benzin eşdeğeri) 220 bar’daki silindirlerde depolanıyor. Depolanan hidrojen 20 kW’lık yakıt pili ve 35 kW’lık hidrojen jeneratöründe elekt- rik üretme amacıyla kullanılıyor. Üretilen elektrik şebekeye veya Kaymakamlığa/ Kaymakamlık’ta elektrik kesintisi oldu- ğunda ise yine doğrudan Kaymakamlığa verilebiliyor. Sosyal Boyut ve Projeksiyonlar Bozcaada Hidrojen Enerji Tesisi hem Türkiye’deki hem de gelişmekte olan ülke- lerdeki mühendis ve öğrencilerin, yenile- nebilir enerji-hidrojen sistemleri konu- sundaki eğitimleri için kullanılabilecek. Şu aşamada adada üç kişiye istihdam sağlamış olan tesis, her yıl en az 20 uzma- nın konuyla ilgili araştırma yapmasına da imkan sağlayacak. Tesis, Türkiye’de bu kapasitedeki ilk uygulama örneği. Bu pro- jeden yola çıkarak ICHET, Aitutaki, Cook Adaları’nda benzer bir projeyede başladı. Türkiye’de ise 2012 yılı içinde, hidroje- nin üretilip depolanacağı, hidrojenli tekne ve hidrojenli otobüse yakıt sağlayacağı, Bozcaada’daki sistem kapasitesinin üç katı büyüklüğünde Hidrojen Üretim ve Dolum Tesisi Haliç’te kurulacak. İki yıl uygulamada olacak proje, son- rasında kapsamı genişletilerek devam ettirilecek. İlerleyen safhalarında hidro- jenli araç, hidrojenli tekne veya hidro- jenli kesintisiz güç kaynağı uygulamaları ile hidrojenin kullanım alanları artırılıp, halkın hidrojen enerjisi ve kullanım alan- ları konusunda bilinçlenmesine katkıda bulunulacak. Hidrojen Enerjisi Hidrojen enerjisi, elektrik enerjisi gibi birincil değil, ikincil bir enerji kaynağı ve enerji taşıyıcısı. Hidrojen doğada serbest olarak bulunmuyor. Güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından ya da doğalgaz, kömür gibi fosil kaynaklardan üretilebiliyor. Hidrojen, üretildiği birincil enerji kaynağı kadar temiz. Ayrıca hid- rojen, yenilenebilir enerji kaynaklarının depolanmasını sağlayan bir enerji taşı- yıcısı. Örneğin yakıt pillerinde elektrik enerjisi üretmek amacıyla ya da araç- larda yakıt olarak farklı uygulamalarda kullanılabiliyor. Elektrik gibi son kullanım alanında sıfır emisyon salıyor. Dünyada Hidrojen Enerjisi Avrupa, Amerika ve Japonya gibi geliş- miş ülkeler, Hindistan, Çin gibi gelişmekte olan ülkeler, hidrojen enerji teknolojileri konusunda yol haritalarını hazırladılar ve birçok projeyi hayata geçirdiler. Hidrojen enerjisi çeşitli uygulamalarda kullanıla- biliyor. Örneğin yakıt pilli forklift ve yakıt pilli kesintisiz güç kaynakları ilk ticarileşe- cek ürünler olarak düşünülüyor. Bunun dışında, hidrojenin araçlarda kullanımına yönelik birçok proje de tamamlandı. Avrupa’daki Hyfleet Cute Projesi kapsa- mında hidrojenli otobüs üretilip, hidrojen dolum istasyonları kurularak hidrojenli araçlar için gerekli altyapı hazırlandı. Almanya 2020’den sonra hidrojenli araç- ların ticarileşeceğini ve hidrojen dolum istasyonlarının da oldukça yaygın hale geleceğini duyurdu. Japonya’da ise doğal- gazlı kombi gibi hidrojenin ısınma ve sıcak su temini için kullanıldığı evsel uygulama- lar mevcut. Sanayide kullanıldığı alanlar amonyak sentezi, petrol rafinerileri, bitki- sel ve hayvansal yağ sektörü, cam endüst- risi, çelik endüstrisi, kimya endüstrisi ve metalurji olarak sıralanabilir. Türkiye’de Hidrojen Enerjisi Türkiye hidrojen enerji teknoloji- lerini yakından takip eden ve teknoloji gelişimine katkıda bulunan bir ülke. Türkiye’de üniversiteler, UNIDO-ICHET ve TÜBİTAK’ta hidrojen enerjisi alanında çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Ayrıca Türk sanayicilerinin de hidrojen teknolojileri konusunda çalışmaları olup, üretilmiş yakıt pilleri, hidrojenli forklift prototipleri mevcut. Türkiye, Avrupa Birliği ve Inter- national Energy Agency gibi uluslararası forumlarda oldukça etkin bir şekilde temsil ediliyor. UNIDO-ICHET sayesinde Türkiye, hidrojen enerji teknolojileri konusunda gelişmekte olan ülkelerde de oldukça iyi tanınıyor.